ateizm

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.We wspó�czesnym �wiecie rozró�nianiepostaw ateistycznych wi��e si� z najogólniejsz� charakterystyk�spo�eczno-politycznych postaw.Zachodz�ce wspó�cze�nie procesy laicyzacji s�szeroko badane przez socjologów i to zarówno przez socjologów katolickich, jaki socjologów laickich.Otó� kiedy patrzysi� na postawy ateistyczne wyst�puj�ce w skali masowej, to mo�na najogólniejwyró�ni� przede wszystkim takie dwa typy postaw, na jakie zwraca uwag� GabrielMarcel.Jeden to ateizm, który powstaje w sposób�ywio�owy wskutek rozwoju techniki, rozwoju uprzemys�owienia i wielkich miast.Ateizm ten jest ubocznym, nie zamierzonym produktem urbanizacji,industrializacji, technicyzacji.Marcel nazywa go �ameryka�skim" typemateizmu.Ateizm ten jest w swojej istocie indyferentyzmem wobec spraw�wiatopogl�dowych.Powstaje on w ten sposób, �e cywilizacja wielkomiejskawypiera swoimi atrakcjami i swoim tempem wszelkie tre�ci religijne ze�wiadomo�ci.Istnieje jednak równie� jeszcze drugi ateizm � mianowicie taki,który wynika przede wszystkim z zaanga�owania si� cz�owieka w walk� klasow� osprawiedliwy,racjonalny, humanistyczny porz�dek spo�eczny.Marcel nazywa t�postaw� ateizmem �rewolucyjnym", a Lacroix uwa�a taki ateizm przedewszystkim za�[.] olbrzymi wysi�ek przetworzenia stosunków mi�dzylud�mi" , zauwa�aj�c, �e w przeciwie�stwie do dawnegoateizmu libertynów i amoraiistów, których ateizm polega� na �zdega�owaniusi�" (czyli przeciwie�stwie zaanga�owania),�[.]dzisiaj cz�sto w�a�nie ateizm bywa zaanga�owaniem ca�ej istoty".Jeden typ ateizmu polega na tym, �ecz�owiek, którego ws�czy�a cywilizacja wielkomiejska, zafascynowany jej tempem,osi�gni�ciami technicznymi i luksusem (zarówno je�li z niego korzysta, jakwówczas � a nawet tym bardziej � je�li go tylko po��da) nie ma czasu ani ch�cizajmowa� si� sprawami religii, filozofii, �wiatopogl�dui w ogóle jakimikolwiek sprawami ponadosobowymi, wyma- gaj�cymi anga�owania si�.Drugi typ ateizmuwyrasta z humanistycznej pasji przeobra�ania �wiata, rodzi si� z rewolucyjnejpraktyki, poniewa� w idei Boga zauwa�a przeszkod� dlaprzetworzenia �wiata w siedzib� bardziej rozumn�.Tak wi�c ten drugi typateizmu nie sprowadza si� do negacji, ale posiada zupe�nie wyra�n�, pozytywn�,humanistyczn� tre��.Ateizm wspó�czesny � [.] wyst�puje jako humanizmnaprawd� integralny" � powiada my�liciel katolicki J.Lacroix.�Negacja Boga" u ateistów zaanga�owanych w spraw� wyzwoleniacz�owieka � mówi Lacroix ��[.] jest u nich jakby podszewk� pozytywnejafirmacji okre�lonych warto�ci".Lacroix cytuje w tymkontek�cie znane zdanie Marksa zestawiaj�ce ateizm z komunizmem:Ateizm jest humanizmem uwarunkowanym przez zniesienie religii, a komunizm jesthumanizmem uwarunkowanym przez zniesienie w�asno�ci prywatnej.Ateizm jest przezwyci�eniem alienacji religijnej, komunizm � przezwyci�eniem alienacji ekonomicznej.Ateizm wi�c ikomunizm to dwie uzupe�niaj�ce si� strony procesu ca�kowitego wyzwoleniacz�owieka.Warto w tym miejscu zauwa�y�, �e równie� inni autorzy katoliccynauczyli si� dostrzega� w ateizmie marksistowskim pozytywn� tre��humanistyczn�.Interesuj�cym przyk�adem mo�e by� jezuita francuski AugusteEtcheverry, który w pracy o wspó�czesnym konflikcie humanizmów przeciwstawia,,humanizm chrze�cija�ski" trzem rodzajom humanizmu ateistycznego.Ateizm marksistowski jest wprawdzie przez autora zwalczany, ale w ka�dym razie Etcheverry widzi w marksizmie niesam� �negacj�", lecz przede wszystkim jaki� typ humanizmu.I to jest na pewno bardzo cenne, �eznajduj� si� tacy autorzy katoliccy, którzy � zgodnie z zasadami w�asnejstrategii apologetycznej � doprowadzaj� do �wiadomo�ci wierz�cych katolikówmy�l o pozytywnej, humanistycznej tre�ci naszego ateizmu.Porównajmy terazklasyfikacj� Marcela z tradycyjnym odró�nianiem ateizmu teoretycznego i ateizmupraktycznego.Na pierwszy rzut oka wydawa�oby si�, �e ateizm,,ameryka�ski" jest typow� postaci� ateizmu praktycznego, a to dlatego, �ewyra�a si� on przede wszystkim okre�lonym trybem �ycia, �e jego oboj�tno�ci nasprawy religii nie towarzyszy �adna g��bsza, krytyczna refleksja o religii, aludzie, którzy staj� si� w taki �ywio�owy sposób ateistami nie dochodz� cz�stodo teoretycznego u�wiadomienia sobie tego faktu.Natomiast ateizm komunistówwydaje si� typow� postaci� ateizmu teoretycznego, poniewa� jest nierozerwalniezwi�zany z materializmem dialektycznym, z naukowym pogl�dem na �wiat i z dwomatysi�cami lat tradycji my�li ateistycznej.Je�eli jednak g��biej uj�� poj�ciepraktyki, to ateizmu typu��ameryka�skiego" nie mo�na uzna� za ateizm praktyczny, poniewa�atei�ci tego typu s� zazwyczaj jak najdalsi od podejmowania praktycznejdzia�alno�ci laickiej i od anga�owania si� w wielk� spraw� przebudowy �yciaspo�ecznego.Ateizm b�d�cy �ywio�owym produktem procesów cywilizacyjnych wyra�asi� nie tylko w zoboj�tnieniu na spraw� ,,zbawienia duszy", ale równie� wogólnym sp�yceniu �ycia duchowego, braku powa�niejszych zainteresowa�kulturalnych i niech�ci do anga�owania si� w sprawy ponadosobowe.Ateizmzwi�zany z ,,integralny m indyferentyzmem" nie jestbynajmniej czynnikiem sprzyjaj�cym socjalistycznej laicyzacji �yciaspo�ecznego.Anna Morawska ma niew�tpliwie racj�, kiedy podkre�la, �e:l.] istniej� te� takie formy czy�degeneracje" ateizmu, które b�d�ce same skutkiem oboj�tno�ci wobecwszelkich warto�ci s� szkodliwe tak�e dla socjalistycznej gospodarki i polityki.Nale�a�oby tylko doda�, �e s� oneszkodliwe równie� dla socjalistycznej moralno�ci i kultury.Ateizm tego rodzajupozbawiony jest krytycznej, teoretycznej refleksji nad religi�.O pogl�dachintegralnych indyferentystów na religi� [.] mo�na powiedzie� niewiele, gdy�ani religii, ani te� pogl�dów na ni� nie ma po prostu w ich �yciu izainteresowaniach.Dodajmy, �e nie ma tam tak�e miejsca namarksizm, poniewa� postaw� t� charakteryzuje � wed�ug trafnego wyra�eniaMorawskiej � �integralna bezideowo��" , w której oboj�tno��na sprawy religii ��czy si� nierzadko z napastliwym stosunkiem do socjalizmu.Jak�e cz�sto � pisze Morawska � ludzie, którzy maj� niewielepowodów, by si� skar�y� na swój los, którzy nawet zawdzi�czaj� wszystko, czymdzi� s� i co dzi� maj�, polityce socjalizmu, s� zadziwiaj�co wprost bezwzgl�dniw swych napastliwych krytykach, nienasyceni w ��daniach i pretensjach, bezkrytyczni w kulciebogactwa krajów zachodnich.Natomiast ateizm zaanga�owany w wielk� spraw� rewolucyjnejprzebudowy �wiata jest ateizmem zarówno teoretycznym, jak praktycznym.Kto��czy pogl�dy ateistyczne z ca�o�ci� ideologii marksizmu, ten nie mo�e i niepotrafi by� ateist� tylko dla siebie, ale stara si� o przetworzenie �wiadomo�ciinnych ludzi.Ateizm tego typu � u�ywaj�c s�ów katolickiego filozofa Marcela �musi zmierza� �do demonta�u z�udze�" i walczy� z wszelkimi mistyfikacjamii mitologiami.Charakterystyczn� cech� takiego ateizmu musi by� pasja walkiprzeciwko wszelkim mistyfikacjom i wszelkiemu irracjonalizmowi, pasja walki onaukowy, ateistyczny pogl�d na �wiat.W tym miejscu niektórzy teologowiechrze�cija�scy decyduj� si� na u�ycie przeciwko ateizmowi pocisku najci�szegokalibru, a mianowicie na sformu�owanie argumentu skierowanego bezpo�rednio dorz�dów krajów socjalistycznych.Wskazuj� oni z jednej strony na fakt, �e atei�ci,którzy zdobyli si� na odwag� krytykowania ,,nieba" przechodz� bardzocz�sto od krytyki nieba do �krytyki ziemi", nie cofaj�c si� przed krytyk�poszczególnych posuni�� w�adzy ludowej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne