18 (489)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Co by�o przyczyn� tego wi�cej ni� zezwierz�cenia iutraty godno�ci ludzkiej, które objawia�o si� w dzia�aniutych ludzi, których zadania ró�ni�y si� cz�sto diametralnieod wykonywanych w istocie czynno�ci.Czyta nadgorliwo�� w wype�nianiu swych obowi�zków jest jedyniepewnym objawem ch�ci zamanifestowania si�y, której si�s�u�y, czy te� strachem przed pos�dzeniem o brak uleg�o�cii wspó�pracy z ca�ym faszystowskim aparatem w�adzy ?Leczktór� kategori� nale�y zastosowa� przy ocenie ludzi, którzyb�d�c je�cami obozów koncentracyjnych, zostali wybrani, abype�ni� funkcj� blokowych, czyli tak zwani "kapo".Ich nadgorliwo�� wynika�a g�ównie ze strachu przed utrat�tego tak przecie� wygodnego i intratnego w tamtychokoliczno�ciach "stanowiska".Przejmowali si� swoj�rol�, gdy� zaakceptowali w duszy otaczaj�c� ichrzeczywisto�� i uznali, �e skoro b�dzie ona ju� permanentnietrwa�, to aby prze�y�, nale�y ca�kowicie podda� si�w�adzy.By�bym ostro�ny przy wydawaniu daleko id�cych w swymkrytycyzmie wniosków, gdy� nie sposób jest z odleg�ejperspektywy tamtych wydarze� dokona� w pe�ni obiektywnegoos�du dzia�alno�ci tamtych ludzi.Ale oczywi�cie nie nale�ynikogo winnego tutaj usprawiedliwia�, gdy� faktemniezaprzeczalnym jest to, i� wielokrotnie nie musieli si�posuwa� do takich dzia�a� wymierzonych przeciwko drugiemucz�owiekowi jak chocia�by te, ukazane w opowiadaniu"Wiza", gdzie nieludzkie i niehumanitarne post�powaniesta�o si� tam codzienno�ci�.Wszyscyci ludzie - zarówno z jednej, jak i z drugiej strony - byli napewno ofiarami hitlerowskiej, faszystowskiej machiny przemocy,która na okres tych kilku lat zaw�adn�a �wiatem ispowodowa�a utrat� ludzkiej godno�ci, zanik wszelkichzahamowa� i dzia�anie zgodne z ogólnie przyj�tymi iobowi�zuj�cymi obyczajami, lecz cz�sto niezgodnymi z w�asnymiprzekonaniami, gdy� wymierzonymi przeciwko elementarnym zasadommi�dzyludzkiego wspó�dzia�ania.Ogromtego negatywnego zjawiska powodowa� jjednak wpojenie nowegosystem my�lenia i odczuwania - powodowa� wyzbycie si�wszelkich w�asnych uczu� i przej�cie nowego sposobu odbiorurzeczywisto�ci - zaadaptowania go na w�asnym gruncie i wew�asny, cz�sto specyficzny i odmienny, sposób.Czy� bowiem"gapie" z opowiadania "Przy torze kolejowym"lub g�ówny bohater "Profesora Spannera" nie byliw�a�nie przedstawicielami zjawiska tego straszliwegoznieczulenia, wyzbycia si� ludzkich odruchów ? Z pewno�ci�tak.Lud�mi tymi rz�dzi� strach, wielki, kr�puj�cydzia�anie strach.Tozniewolenie umys�u by�o, zreszt� nie tylko w narodzieniemieckim wszechobecne.Silny mechanizm propagandy powodowa�,i� jedynie nieliczne, silne jednostki, takie jak chocia�byg�ówna bohaterka opowiadania "Dno", potrafi�yoprze� si� przekazywanemu zewsz�d poj�ciu o nowym obliczu�wiata.Cz�sto jednak nawet ci, którzy oparli si� w pierwszymokresie naporowi tych zniewalaj�cych idei, z czasem, nie widz�cprzekonywuj�cych alternatyw, si�� rzeczy poddawali si�psychicznie i ulegali "wyzwaniu dziejów" - silemechanizmu z�a.Rodzisi� przy omawianiu tych bolesnych prawd bezgraniczne zdumieniefaktem, i� tyle krzywd i z�a wyrz�dzi� sam cz�owiek,którego przys�owiowa godno�� w konfrontacji z jego cz�stoniezrozumia�� "dzia�alno�ci�" z ca�� pewno�ci�poddana zosta�a weryfikacji i stwierdzenie, �e "cz�owiekto brzmi dumnie" ju� nie znajduje zbyt g��bokiegoodzwierciedlenia w ca�okszta�cie bytowania cz�owieka na Ziemi.Daleko nie trzeba szuka�.Wystarczy spojrze� na"dzia�anie" cz�owieka przedstawione przez autork� wopowiadaniu "Cz�owiek jest mocny", któregosymboliczny tytu� sk�ania nas do wniosku, i� cz�owiek, abyprzetrwa�, jest w stanie poni�y� si� niemal doostateczno�ci, stawiaj�c na szal� w�asn� godno�� iprzekonania.Ale czy tak musia�o si� dzia� ? Czy� niew�a�nie sam cz�owiek jest odpowiedzialny za stworzenie tejogromnej przepa�ci pomi�dzy tym, co jest jego godne, a tym, conaprawd� si� dzia�o ?Równie�ró�nica w znaczeniu s�ów - kat i ofiara - zaciera si� przyrozpatrywaniu spraw wojny z perspektywy cz�owieka, który niejest przedstawicielem �adnego pa�stwa,�adnej narodowo�ci.S�owa motta do utworu "Medaliony" s� wstrz�saj�cymukazaniem rzeczywisto�ci, jaka rz�dzi �wiatem, bo przecie�nikt inny, lecz w�a�nie sami ludzie przyczynili si� do tegowszystkiego, co d�ugo jeszcze pozostanie w pami�ci wielumilionów mieszka�ców Ziemi.ZofiaNa�kowska w pe�ni przekonywuj�cy sposób ukaza�a sposóbdzia�ania, my�lenia oraz mentalno�� wielu jednostekspo�ecze�stwa, rzuconych przypadkowo do ró�nych punktówodniesienia.Z perspektywy ka�dego z nich wojna ta wygl�da�ajakby troch� inaczej, w rezultacie jednak dla ka�degostanowi�a pewien istotny prze�om w �yciu i na ka�dej z tychosób wojna wywar�a wi�ksze lub mniejsze pi�tno swojegookrucie�stwa, sk�aniaj�c ich ku refleksji nad prawdziwo�ci�zawartych w motcie s�ów, �e "ludzie ludziom zgotowali tenlos" [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne