Kurcz Ida Pamięć, uczenie się, język (4)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.mpcPoziomy przetwarzaniaF.I.M.Craik i R.S.Lockhart (1972) proponuj� jednorodny model pami�ci oparty na koncepcji poziomów przetwarzania informacji.W gruncie'rzeczy traktuj� oni pami�� jako produkt uboczny analizy percepcyjnej informacji rejestrowanych przez narz�dy zmys�owe.Analiza ta dokonuje si� na trzech poziomach.Pierwszy, najni�szy poziom jest poziomem analizy sensorycznej, dokonuje si� automatycznie.Jest to analiza wyodr�bniaj�ca takie cechy fizyczne bod�ca, jak: jasno��, barwa, kszta�t, nat�enie, wysoko�� d�wi�ku itp.i jej warunkiem wst�pnym jest skierowanie uwagi na dany bodziec.Drugi po�redni poziom przetwarzania polega na identyfikacji bod�ca, rozpoznawaniu obrazu (pattern recognition), tj.na porównywaniu wyodr�bnio�ych cech bod�ca z wzorcami i regu�ami zakodowanymi w umy�le w rezultacie uprzednich do�wiadcze�.Jest to w�a�nie poziom, który mo�na uto�samia� z STM.Wyniki analiz dokonywanych na tym poziomie mog~ by� utrzymywane przez pewien czas w umy�le dzi�ki powtarzaniu, co go wyra�nie odró�nia od pierwszego poziomu, na którym, je�li bodziec znika, analiza percepcyjna tak�e ustaje.Trzeci g��boki poziom analizy polega na semantycznej analizie bodtca, na wzbogaceniu jego interpretacji dzi�ki istniej�cym ju� strukturom poznawczym (porównaniu z nimi i ewentualnie w��czeniu w nie nowo nap�ywaj�cych informacji).Ta analiza, podobnie jak analiza na poziomie po�rednim, mo�e by� powtarzana i trwa� bez okre�lonych ogranicze� czasowych.Trzeci poziom mo�na uto�samia� z LTM.W gruncie rzeczy zdaniem autorów zapami�tywanie jest efektem czy produktem takiej semantycznej analizy, podczas gdy efekty analiz z pierwszych dwu poziomów s� dalej pomijane.W pami�ci przechowywane s� wyniki tych najg��bszych analiz, a wi�c wyniki w jaki� sposób interpretowane.Jedynie znaczenie bod�ca jest wa�ne i ono na ogó� zostaje utrwalone.Wskazuj� na to produktywne w�a�ciwo�ci naszej pami�ci, stwierdzane w wielu ró�nych badaniach.Autorzy przeprowadzili ca�� seri� bada� eksperymentalnych dla potwier48dzenia koncepcji poziomów przetwarzania.Przytoczymy tu tylko wynik jednego z bada� (Craik i Tulving, 1975), w którym trzem grupom osób badanych prezentowano list� wyrazów do zapami�tania.Ka�da z grup mia�a jednak do wykonania na prezentowanych im wyrazach ró�ne zadania trwaj�ce w tym samym czasie.Pierwsza grupa mia�a oznaczy� typ czcionki, któr� wyrazy te by�y drukowane, druga - dobra� s�owo rymuj�ce si� z podanym im wyrazem, a trzecia - u�o�y� zdanie z podanym wyrazem.Nast�pnie osoby badane otrzyma�y test rozpoznawania wyrazów z prezentowanej listy i okaza�o si� (por.rys.22), i� procent rozpozna� nie zale�a� od czasu przetwarzania danego wyrazu (czas ten by�, jak powiedzieli�my, jednakowy we wszystkich grupach), lecz od rodzaju zadania.Zadania te mo�na z grubsza uto�sami� z postulowanymi przez Craika i Lockharta poziomami przetwarzania.3.oLU T C O C N O d N O O U O O.O.aPoziomy przetwarzaniaRys.22.Rozpoznawanie slów w zale�no�ci od rodzaju zadania.(Wed�ug: F.I.M.Craik i E.Tulving, 1975.)Samo utrzymywanie materia�u w �wiadomo�ci, samo jego powtarzanie, bez g��bszej analizy, strukturalizacji tego materia�u i w��czenia w dotychczasowy system wiedzy, nie wystarczy do trwa�ego przechowania materia�u.Wiadomo z wielu bada�, �e pami�tana jest tre�� zda�, czyli wynik analizy z poziomu g��bokiego, a nie ich forma; powtarzanie zda� i analiza ich formy nale�y do poziomu po�redniego.49Rodzaj Rym Zdanie czcionkiPorzadek przetwarzania: seryjno�� a paralelno��Wi�kszo�� wspó�czesnych modeli przetwarzania informacji zak�ada co najmniej cz�ciow� paralefno�� przetwarzania, chocia� w pewnych partiach danego modelu postulat seryjno�ci niektórych operacji mo�e by� utrzymany.Sprawa seryjno�ci versus paralelno�� przetwarzania w pami�ci krótkotrwa�ej sta�a si� przedmiotem ca�ej serii bada� przeprowadzonych przez S.Sternberga (1966, 1969).Bada� on, w jaki sposób osoba badana przeszukuje zapami�tany zbiór elementów (liter lub cyfr) w celu stwierdzenia, czy kolejny bodziec nale�y czy te� nie do tego zbioru.Dok�adniej procedura eksperymentalna wygl�da�a nast�puj�co: ustalano najpierw ca�o�ciowy zbiór bod�ców (np.litery alfabetu angielskiego), z tego zbioru wybierano tzw.podzbiór pozytywny (stanowi�y go litery podane do zapami�tania) i podzbiór negatywny (pozosta�e litery).Osoby badane otrzymywa�y do zapami�tania podzbiór pozytywny, po czym pojawia�a si� litera nale��ca albo do podzbioru pozytywnego, albo do negatywnego, a zadaniem osób badanych by�o naci�ni�cie jednego z dwu kluczy oznaczaj�cych odpowiedzi "twierdz�ca" lub "przecz�ca".Stosowano dwie procedury: jedna sta�ego podzbioru pozytywnego, w której zmienia�y si� jedynie litery dawane w te�cie rozpoznawania, i druga zmiennego podzbioru pozytywnego, kiedy to za ka�dym razem podawano do zapami�tania nowy podzbiór pozytywny, z którym nast�pnie nale�a�o porówna� litery w te�cie rozpoznawania.Wa�n� zmienn� w tych badaniach stanowi�a liczba elementów.sk�adaj�cych si� na podzbiór pozytywny.Nie przekracza�a ona nigdy pojemno�ci STM i wynosi�a od 1 do 6 elementów.Jednym z celów Sternberga by�o ustalenie czasu, jaki zajmuj� poszczególne operacje umys�owe, np.operacja porównywania.Spraw� t� bli�ej nie b�dziemy si� zajmowa�.Zatrzymamy si� natomiast na tym aspekcie wyników Sternberga, który wi��e si� bezpo�rednio ze spraw� seryjno�ci lub paralelno�ci przetwarzania [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne