[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.14.Widok kory mózgowej z bokuródio: E.R.Kandel, J.H.Schwartz i T.M.Jessell Principles of neural science, wyd.3.Przedrukowano za zezwoleniem wydawcy.Copyright (c) 1991 by Appleton and Lange.Przedrukowano za zezwoleniem.Kora.nowaciao modzelowateNerwPrzysadka PodwzgórzeMostMódek Rdze przediuonyRysunek 1.15.Gówne skadowe mózgu (Keeton, 1980)ródlo: Biological science, wyd.3, William T.Keeton, ilustracje Paula DiSanto Bensadoun, za zezwoleniem w.W.Norton & Company, Inc.Copyright (c) 1980, 1979, 1978, 1972, 1967 by W.W.Norton & Company, Inc.Kora motoryczna Pierwotna kora_ , , somatyczno - sensoryczna~L Rozdzia 1.Podejcia do uczenia si i pamiciNeuronZ punktu widzenia przetwarzania informacji najwaniejszymi komórkami ukadu nerwowego s neurony.Ocenia si, e w ludzkim mózgu jest ich okoo 100 miliardów.Neurony maj róne ksztaty i rozmiary.Rysunek 1.16 pokazuje niektóre z nich.Kady neuron posiada ciao (perikarion, kadub) komórki oraz odchodzce od niego wypustki zwane dendrytami (rysunek 1.17).Take typowa dla neuronu jest duga, cienka wypustka zwana aksonem.Akson siga od jednej czci ukadu nerwowego do drugiej.Aksony róni si dugoci, od kilku milimetrów do metra (najdusze aksony sigaj od mózgu do rónych miejsc rdzenia krgowego).Aksony kontaktuj si z innymi neuronami - przewanie z ich dendrytami - za pomoc rozgazie znajdujcych si na kocu.Nie stykaj si, ale pozostaje midzy nimi niewielka przerwa wielkoci od 10 do 59 nanometrów (jeden nanometr to jedna miliardowa cz metra).Ten punkt kontaktu jest nazywany synaps.Komórki receptora Ciaokomórki ~ Dendrytórki Ga~peryferyj naOtoczkamielinowa Komórka Schwanna WzePoaszeniaisieGaa ~~~ Ciao gówna komórkiRysunek 1.16.Niektóre odmiany neuronów (Keeton, 1980)ródlo: Biological science, wyd.3, William T.Keeton, ilustracje Paula DiSanto Bensadoun, za zezwoleniem W.W.Norton & Company, Inc.Copyright (c) 1980, 1979, 1978, 1972, 1967 by W.W.Norton & Company, Inc.Neuronalna podstawa uczenia si i pamiciCiao komórki WzgórekOtoczka aksonalny mielinowaJadro DendrytyRysunek 1.17.Schematyczna reprezentacja typowego neuronuródlo: The nerve impulse, B.Katz.Copyright (c) 1952 by Scientific American, Inc.Wszelkie prawa zastrzeone.U dorosego osobnika jeden akson moe mie synapsy z tysicem lub wicej innych neuronów, a jeden neuron moe otrzymywa synapsy od tysica lub wicej aksonów.Tak wic ukad nerwowy charakteryzuje ogromna liczba powiza pomidzy neuronami.Akson jednego neuronu komunikuje si z drugim neuronem poprzez uwalnianie substancji chemicznych zwanych neuroprzekanikami (neurotransmiterami).Gdy neuroprzekaniki docieraj do drugiego neuronu, zmieniaj potencja elektryczny na bonie neuronu, gdzie akson ma synaps.Wntrze neuronu jest przewanie naadowane silniej ujemnie ni zewntrze.Rónica (ok.70 miliwoltów) wynika z tego, e koncentracja substancji chemicznych wewntrz jest odmienna od tej na zewntrz bony.Na zewntrz gromadz si dodatnie jony sodowe i ujemne chlorowe; wewntrz - jony potasowe oraz proteiny o adunku ujemnym.W zalenoci od rodzaju neuroprzekanika uwalnianego przez akson rónica potencjaów moe zmniejszy si lub zwikszy.Neuroprzekaniki, które zmniejszaj rónic potencjaów, s nazywane pobudzajcymi, a te, które zwikszaj rónic - hamujcymi.Jeeli wystpuje wystarczajca liczba wej na ciele komórki oraz dendrytach danego neuronu i rónica w potencjale elektrycznym ulegnie zmniejszeniu do okoo 50 miliwoltów, bona staje si nagle przepuszczalna dla jonów sodu.Wdzieraj si one do rodka, sprawiajc, i wntrze staje si naadowane silniej dodatnio ni zewntrze.Cay ten proces moe trwa okoo 1 milisekundy, zanim ulegnie odwróceniu, i powraca do normy.Ta naga zmiana jest nazywana potencjaem czynnociowym.Rozpoczyna si on na wzgórku aksonowym i wdruje wzdu aksonu.Tempo, w jakim potencja aksonalny wdruje w dó aksonu, waha si od 0,5 m/s do 130 m/s, w zalenoci od rodzaju aksonu.Na przykad im wicej dany akson ma mielmy (mielina stanowi neutraln oson aksonu), tym szybciej potenDendryt Dendrytcja czynnociowy przemierza akson.Ten przemieszczajcy si potencja, zwany impulsem nerwowym, gdy dociera do koca aksonu, sprawia, e akson uwalnia neuroprzekaniki, rozpoczynajc tym samym nowy cykl komunikacji pomidzy neuronami.Czas potrzebny informacji na przeniesienie si od dendrytu jednego neuronu poprzez jego akson do dendrytu drugiego neuronu wynosi okoo 10 milisekund.Uwaa si, e cao przetwarzania informacji w ukadzie nerwowym wymaga takiego przechodzenia sygnaów pomidzy neuronami.Gdy czytasz t stron, neurony wysyaj sygnay od twoich oczu do twojego mózgu.Gdy piszesz, sygnay s wysyane z mózgu do mini.Przetwarzanie poznawcze wymaga przesyania sygnaów pomidzy neuronami wewntrz mózgu.W kadej chwili czynne s miliardy neuronów, wysyajc sygnay jeden do drugiego.Neurony mog by mniej lub bardziej aktywne.Poziom aktywnoci odnosi si zarówno do stopnia redukowania rónicy w potencjale bony komórkowej, jak i tempa, w jakim wysyane s do neuronów impulsy nerwowe.Tempo w jakim impulsy nerwowe s generowane wzdu aksonu, jest nazywane tempem wyadowania; na ogó uwaa si, e wana jest liczba wyadowa, a nie temporalny wzorzec wyadowa
[ Pobierz całość w formacie PDF ]