478 12

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.To nieporozumienie prowadzi do strategii przezwyci�ania tego �wiata, odwracania si� od niego, i mo�e spowodowa�, �e Ko�cio�y chrze�cija�skie zawiod� w sferze spo�ecznej i humanitarnej, skoro has�em chrze�cija�stwa sta�a si� "ucieczka od �wiata".7Otó� koncepcja krytykowana przez tego wybitnego katolickiego teologa traktuje ten i tamten �wiat jak dwa przestrzennie obok siebie po�o�one �wiaty.Na obszarze jednego niezmiennie panuje bezbo�no��, niedoskona�o�� i ból; drugi jawi si� jako raj doskona�o�ci, wolny od wszelkich cierpie�.St�d niedaleko do przekonania, �e i tak nie warto po�wi�ca� zbyt wiele wysi�ku na rzecz tego niedoskona�ego �wiata, �e raczej chodzi o to, by si� mo�liwie wcze�nie skoncentrowa� na tamtym, za�wiatowym rajskim �wiecie.Je�eli si� w taki sposób oddziela i przeciwstawia sobie jak gdyby dwie odr�bne idee �wiata i za�wiatów, musi to nieuchronnie zrodzi� pokus� moralnej dezercji i wymkni�cia si� z tego �wiata niedoskona�o�ci i cierpienia.W tym tkwi jedna z g��bszych przyczyn tego, �e chrze�cija�skie Ko�cio�y nazbyt d�ugo zamyka�y si� przed "problemem spo�ecznym" i ogranicza�y "do ozdabiania kwiatami kajdanów zakuwaj�cych uci�nionych, zamiast d��y� do ich zerwania".8 Czy tendencja ta dzisiaj ju� wygas�a?Postawienie znaku równo�ci mi�dzy ewolucj� a histori� stworzenia �wiata wyklucza tak�e i to nieporozumienie.Uznaj�c t� koncepcj� nie mo�na ju� pojmowa� �wiata jako niezmiennego w swej niedoskona�o�ci miejsca, przed którego wadami mo�na ratowa� si� tylko ucieczk�.Teraz okazuje si�, �e my wszyscy, czy chcemy, czy nie, nieustannie uczestniczymy w przemianie �wiata dokonuj�cej si� w toku jego ewolucyjnych dziejów i prowadz�cej do jego udoskonalenia.Nikogo nie mo�na wi�c zwolni� od odpowiedzialno�ci wynik�ej st�d, �e dostosowane do jego mo�liwo�ci �dzia�anie, a tak�e zaniechanie dzia�ania, wspó�decyduje o dalszym rozwoju rozstrzygaj�cym o losach Kosmosu.Chwilowo chc� si� zadowoli� t� krótk� wzmiank�.Cz�owiek postronny nie mo�e teologom narzuca� sposobu interpretacji �wiata, a w nim pozycji cz�owieka, sposobu opisywania szczególnej religijnej tre�ci tego zwi�zku.Podane przyk�ady maj� jedynie wskaza�, �e przyrodnicze poznanie �wiata nie musi wcale � jak wielu mniema � by� zawsze i zasadniczo sprzeczne z religijnymi wypowiedziami o tym samym �wiecie.Co prawda nakre�la ono wypowiedziom religijnym pewne ramy logicznych i rzeczowych warunków minimalnych.Ten aspekt wzajemnego zwi�zku mo�na by uzna� za rodzaj przyrodniczych "prolegomenów", zestawu warunków wst�pnych, które religijne wypowiedzi b�d� musia�y uwzgl�dnia�, je�li chc� by� traktowane powa�nie w kontek�cie wspó�czesnej kultury umys�owej.Nasze przyk�ady maj� udowodni�, �e dzisiejsze przyrodnicze wypowiedzi o �wiecie oddaj� w r�ce teologów poj�cia i obrazy otwieraj�ce przed wypowiedzi� religijn� zupe�nie nowe drogi.Wydaje mi si�, �e próba wkroczenia na te szlaki jest warta zachodu.Przecie� poj�cia i obrazy, którymi wspó�czesne nam nauki przyrodnicze opisuj� �wiat, s� w takim samym stopniu prawomocne jako j�zyk naszej epoki kulturowej, jak poj�cia i obrazy, którymi dawne czasy stara�y si� uchwyci� i opisa� to samo religijne poznanie, by�y odpowiednie do ówczesnego rozumienia i stanu wiedzy.Jednak�e wszystkie te przyk�ady nie reprezentuj� jeszcze niczego ponad czyste twierdzenia.Konsekwencje ich mog� by� przekonuj�ce i same w sobie poprawne.Nie zwalnia to jednak z obowi�zku podania przyczyn uprawniaj�cych do stawiania takich twierdze�.Czy nauki przyrodnicze, z samej zasady argumentuj�ce pozytywistycznie i ukierunkowane na obiektywne poznanie, z góry nie neguj� ca�ej dyskusji w decyduj�cym punkcie przez to, �e odrzucaj� jako niemo�liw� do udowodnienia my�l o realnym istnieniu jakiejkolwiek rzeczywisto�ci poza naszym �wiatem, o istnieniu transcendencji, zatem "tamtego �wiata", i uznaj� za bezsensowne nawet samo pytanie o tak� mo�liwo��?"Je�li istnieje prawda obiektywna (jak s�dz� materiali�ci), je�eli wy��cznie przyrodoznawstwo, odbijaj�ce �wiat zewn�trzny w �do-�wiadczeniu� cz�owieka, mo�e nam da� prawd� obiektywn�, to wszelki fideizm bezwarunkowo musi by� odrzucony."9 Czy nie jest to logiczne? Czy mo�liwo�ci "fideizmu", a zatem wiary w rzeczywisto�� "poza" naszym �wiatem istotnie nie trzeba odrzuci�? Gdzie� jest dla niej miejsce w �wietle naszego codziennego do�wiadczenia w kontakcie z bezspornie obiektywn� realno�ci� otaczaj�cego nas �wiata? W �wietle wiedzy przyrodniczej, która swoje sukcesy zawdzi�cza w�a�nie systematycznej rezygnacji z wszelkich hipotez nie daj�cych si� zobiektywizowa�, udowodni� b�d� odrzuci�?Musimy stawi� czo�o takiemu zastrze�eniu.Musimy wi�c zaj�� si� pytaniem, jak dalece nasza rzeczywisto�� jest w�a�ciwie rzeczywista, a w tym celu ponownie zrobi� dygresj� w dziedzin� przyrody [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne