[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.To denie do sensu przeciwstawiaem deniu do mocy, które niebez racji tak akcentuje na przykad psychologia indywidualnaAdlera w postaci denia do znaczenia.Przeciwstawiaem tedenie do sensu jeszcze czemu innemu, mianowicie deniu doprzyjemnoci, o którego nadrzdnym znaczeniu w postaci zasadyprzyjemnoci tak bardzo przekonana jest Freudowska psychoanaliza.Otó w przypadku nerwicy niedzielnej jasno widzimy, jak wanie wtych momentach, gdy denie do sensu, nie realizowane, kapituluje,denie do przyjemnoci musi suy waciwie temu, aby,przynajmniej w wiadomoci czowieka, zagusza to jegoegzystencjalne niespenienie i ukrywa je przed jego sumieniem.Otym, e egzystencjalna frustracja w ogóle, ale i w szczególnocitak zwana nerwica niedzielna moe zakoczy si mierci,mianowicie samobójstwem - o tym przekonuje praca naukowainternisty heidelberskiego Plggego.Na podstawie analizypidziesiciu prób samobójczych wykaza on, e nie wyniky oneani z choroby bd niedostatku, ani z konfliktów zawodowych bdinnych, ale, rzecz zdumiewajca, z bezgranicznej nudy, a wic zniezaspokojenia ludzkiej tsknoty, ludzkiego denia do yciawypenionego wan treci.Nie tylko poszczególna jednostka wie, co to jest lk przed samsob - lk przed wasnymi moliwociami ogarnia dzi take caludzko.Równie ludzko ogólnie biorc wie, czym jest nico,nihil.I znajomo tego wyraa si we wspóczesnym nihilizmie.Wszelako nie poprzestamy na diagnozie, lecz spróbujmy pokusi sio znalezienie sposobu terapii.Aby to osign, trzeba konieczniepostawi przedtem diagnoz maksymalnie cis! Czyme jestnihilizm? W moim pojciu jest on duchowym znueniem, przesytem.Dzisiejszy czowiek najchtniej wolaby nic ju nie wiedzie oswej duchowoci.Wypiera si jej wyznajc rónego rodzajuhomunkulizmy, w rodzaju takich jak ten, e sam czowiek nie jestniczym innym jak tylko zbiorem drobin biakowych (twierdzi to niebyle kto, bo sam Bertrand Russell), albo e czowiek potrafizrozumie swoj istot pojmujc j za Pawowem jako systemodruchów, czy za Freudem jako "aparat psychiczny" i mechanizm.Czowiek wypiera si swej wolnosci, ilekro ucieka w sferfatalizmu i pozwala popdza si czy popycha przez siyzewntrzne albo wewntrzne.A wreszcie wypiera si swejodpowiedzialnoci ulegajc przerostom kolektywizmu, któryumoliwia mu - zamiast suenia z penym poczuciemodpowiedzialnoci prawdziwej wspólnocie - roztopienie si wanonimowej masie.W obliczu wszystkich tych pokus naley dzibardziej ni kiedykolwiek wychowywa czowieka - zarównoposzczególn jednostk jak i wspólnot ludzk - do radoci zprzyjmowania odpowiedzialnoci, do umiowania wolnoci, donajgbszej czci wobec tego, co w nim samym jest duchowe.A przedewszystkim winnimy czyni to, co jest take zadaniempsychoterapii: wzbudza w czowieku wewntrzn odwag.Dopiero tawewntrzna odwaga pozwoli czowiekowi przezwyciy lk przedsamym sob.18.Dyrektorska chorobaWród nowych publikacji medycznych ostatnich lat znajduje siksika dwóch cenionych niemieckich profesorów noszca osobliwytytu: Die Unternehmerkrankheit, Choroba przedsibiorców.A iskdind mówi si o tej chorobie, wprawdzie pod nazwManagerkrankheit, choroby dyrektorskiej.I ju w koachhipochondryków zaczyna si szepta, e powstaa oto nowa choroba.Mówi si o mierci w najlepszym mskim wieku, grocej jakobywanie czoówce dzisiejszych mczyzn, i mona oczekiwa, e tagadanina powoli przerodzi si w istny straszak, tak e wkrótcehipochondrycy nie bd ju trwonie pytali: - Czy mam raka?, lecz:Czy w kocu i ja take nale do owych "menederów"?Z tego wanie powodu, aby takiej nowej hipochondrycznej fobiiwystpujcej w skali zbiorowej - przeciwstawi si, w tej samejskali, chcemy tu pomówi o chorobie dyrektorów i kierowników.Zazwyczaj rozumie si pod t nazw wczesne fizyczne i psychicznezaamanie si ludzi, na których barkach spoczywa niewspómierniecika odpowiedzialno.Ich wczesne zaamanie oznacza praktycznietyle samo co przedwczesn mier.Pomijajc mniej czy bardziejcik, mniej czy bardziej ostr lub przewlek chorob przewoduodkowo-jelitowego, chodzi w tego rodzaju zaamaniach gównie oudar serca i udar mózgu oraz o okrelone formy nadcinieniattniczego.Stae cinienie, jakiemu poddawani s ci ludzie,trwae napicie psychiczne, w jakim yj, odbijaj si mianowicierównie na stanie cinienia naczy krwiononych, i pocztkowoprzemijajce, zakócenia funkcjonalne sumuj si z czasem w zmianyorganiczne w ukadzie naczyniowym.Gwoli uspokojenia chciabym z góry owiadczy, e wszystkie techoroby nie tylko mona leczy, lecz mona im take z powodzeniemzapobiega.Dla lepszego zrozumienia problemu wypada wprawdziecofn si i zorientowa, jakie miejsce choroba dyrektorskazajmuje w ramach ogólnej nauki o chorobach.Okae si, e chorobata naley do tak zwanych chorób cywilizacji technicznej, wynika zsamego postpu tej cywilizacji.Nie chcemy tu jednak bynajmniejnaladowa tych, co potpiaj technik.Po pierwsze, tacy ludzieprzeoczaj zazwyczaj tkwic tu sprzeczno: zapominaj, enaprawd skutecznie, bo przed tysicami suchaczy, mog "potpiatechnik" tylko przy pomocy teje techniki, dojcej im dodyspozycji mikro-, magneto- i megafony.Po wtóre, ileniewdzicznoci jest w tym modnym dzi wyklinaniu techniki!Postpowi technicznemu zawdziczamy w kocu niejedno osignicie wzakresie rozpoznawania i leczenia chorób oraz zapobiegania im.Niezalenie od tego, owi niewczesni burzyciele maszyn robirachunek bez gospodarza.Przeoczaj fakt, e czowiek.- jak tosformuowa? Przypomnijmy po prostu Dostojewskiego, który mówi:czowiek jest tak istot, która zdolna jest przywykn dowszystkiego.Wolno wic nam ufa, e ta istota potrafi takedostosowa si do warunków ycia, jakie - wanie w postacicywilizacji - sama sobie stworzya.Jak dotd, fakty zawszekompromitoway sceptyków wtpicych o tej nieograniczonejzdolnoci ludzkiego dostosowania si.Tak na przykad w ubiegymstuleciu pastwowe komisje rzeczoznawców medycznych wydayorzeczenie goszce, e bez cikich szkód dla zdrowia czowieknigdy nie wytrzyma przyspieszenia zwizanego z jazd kolejelazn.A jeszcze przed niewielu laty z zakopotaniem zapytywano,czy czowiek zniesie szybko, z jak samoloty przekraczaj dzitak zwan barier dwiku.A co tymczasem naprawd si stao? Nietylko oblatywacze zdoali dostosowa si do szybkociponaddwikowej; równie zwykemu pasaerowi samolotów czy okrtówudostpnia technika farmaceutyczna skuteczne rodki na chorobmorsk.I oto wszdzie widzimy, e gdzie technika wytwarzatrucizn, trucizn w najszerszym tego sowa znaczeniu, tam umysludzki wynajduje te rycho waciw odtrutk.I tak ów najpierwwielce wysawiany, a potem wielce ganiony postp technicznysprawi na polu medycyny, e dzisiejszy czowiek moe liczyrednio biorc na znacznie dusze ycie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]