Mitologia Greków

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oto przyjechali z Krety od króla Minosa pos�owie z��daniem dorocznego haraczu.Straszny to by� haracz.Siedem dziewcz�t i siedmiu ch�opców wybierano losem zrodzin obywatelskich, aby ich zawie�� na �er dla krete�-skiego potwora o byczej g�owie, Minotaura.Tezeuszo�wiadczy�, �e pojedzie zabi� owo krwi chciwe monstrum.BOHATEROWIE187Ajgeus da� mu czerwony �agiel prosz�c, aby go rozpi�� wrazie szcz�liwego powrotu.Je�eli za� wszyscy zgin�,niech majtkowie pozostawi� czarny �agiel, który ju� zdaleka zwiastowa� b�dzie nieszcz�cie.Kiedy Tezeusz przyby� na Kret� i zjawi� si� na dworzeMinosa, oczy wszystkich patrzy�y na� z�owrogo i po-dejrzliwie.Tylko córka królewska, Ariadna, patrzy�ana� inaczej:Tam skoro go królewska dziewka ogl�da�a,Która na wonnym �o�u przy matce siedzia�a.Nie drzewiej oka z niego chciwego spu�ci�a,A� ognia nieobacznym sercem zachwyci�a,Który w niej wszystkich cz�onków zmaca� a�do ko�ciI rozpali� niebog� w okrutnej mi�o�ci.*Mi�o�� królewny ocali�a Tezeusza.Minotaur �y� we wspania�ym gmachu, zwanym l a-b i r y n t e m.By�o tam tyle pokoi, przej��, sieni, schodówi kru�ganków, �e ktokolwiek wszed�, ju� drogi powrotnejznale�� nie móg�.Lecz Ariadna da�a pi�knemu Ate�czy-kowi k��bek nici i pouczy�a, co ma robi�.Tezeusz przy-wi�za� nic u wej�cia do labiryntu i w miar� jak si�zapuszcza� w zawrotn� g��b gmachu, rozsnuwa� k��bek.Wreszcie spotka� Minotaura, zabi� go i wyszed� t� sam�drog�, nawijaj�c nici na k��bek.Po czym wsiad� na okr�ti odp�yn��.A z nim Ariadna.Kochali si� bardzo, co� jednak musia�o si� po drodzeodmieni�, gdy� Tezeusz kaza� wynie�� pi�c� Ariadn� izostawi� j� na wyspie Naksos.Jan Kochanowski Pami�tka T�czy�skiemu.188JAN PARANDOWSKICh�ód ranny budzi j� ze snu.Ariadna rozgl�da si�doko�a i widzi jakie� obce i puste wybrze�e, nad którym�wieci poblad�y ksi�yc.Wo�a Tezeusza i s�yszy, jak ska�ypowtarzaj� za ni� to imi�.Wbiega na gór� i zdaje si� jej,�e w oddali wida� �agiel okr�tu.Zaczyna krzycze�.Krzyczy z ca�ych si�, lecz g�os �amie si� pod szumem fal.Zdejmuje z ramion szkar�atny szal i powiewa nim d�ugo,a� r�ce opadaj� omdla�e.P�acze.Idzie wybrze�em i niespotyka �ladu ludzi.P�acze z �alu za ojczyzn�, za domemi ze strachu, �e w tym pustkowiu rzuci si� na ni� zwierzdziki.Tezeuszu! Tezeuszu! Ramiona wyci�ga ku morzu,jakby go chcia�a prosi�, �eby z drogi jeszcze zawróci� - i pa-da bez zmys�ów na ziemi�.W tej chwili góry nape�niaj� si� zgie�kiem i kudziewczynie zbiega t�um satyrów, menad i bachantek.GdyAriadna otwiera oczy, zbli�a si� do niej Dionizos, pi�knyjak dzie�, bierze j� za r�k� i mówi: �Pi�kna pani! Kochamci� i pragn�, �eby� by�a moj� �on�".Ariadna przymykapowieki, bo zdaje si� jej, �e �ni.Ale ju� bachantki wzi�yj� na ramiona i zanios�y na rydwan zaprz�ony w tygrysy.Porzucona kochanka Tezeusza zosta�a ma��onk� bogawina i �lub odby� si� na tej samej wyspie Naksos, któraswym kszta�tem przypomina li�� winnej latoro�li.Tymczasem Tezeusz weso�o wraca� do Aten.Alezapomnia� zmieni� na okr�cie �agiel czarny na szkar�atny,jak o to prosi� Ajgeus.Stary król patrzy� z wysoko�ci ska�ynadmorskiej.S�abe oczy niewiele ju� mog�y dojrze� namigotliwej powierzchni wody.Pyta� wi�c co chwila ota-czaj�cych, czy nie widz� okr�tu Tezeusza i jaki na nim�agiel.Nagle wszystkich twarze spos�pnia�y: zbli�a� si�znany statek, o czarnych �aglach.Ajgeus, pewny, �e synzgin��, rzuci� si� z rozpaczy do morza.BOHATEROWIE189W tej chwili w�a�nie okr�t Tezeusza zawin�� do portuFaleron.Bohater wysiad� i zabra� si� przede wszystkim doofiar, które �lubowa� bogom.Jednocze�nie wys�a� domiasta herolda, aby zaniós� ojcu dobr� nowin�.Heroldspotka� na go�ci�cu t�um ludzi op�akuj�cych �mier� króla,wielu jednak powita�o go radosnymi okrzykami, jakozwiastuna pomy�lnych wie�ci, i ofiarowa�o mu wie�ce wnagrod�.Herold przyj�� wie�ce, lecz zamiast ustroi� nimig�ow�, zawiesi� je na lasce i tak wróci� do portu.Poniewa�Tezeusz nie sko�czy� jeszcze ofiary, herold trzyma� si� zdaleka, aby mu nie przeszkadza�.Dopiero gdy wylanolibacj�, zawiadomi� go o �mierci ojca.Pos�yszawszy toTezeusz i wszyscy, którzy z nim byli, skierowali si� kumiastu p�acz�c i wznosz�c okrzyki.Pami�� tego dnia�wi�cono podczas Oschoforiów, dok�adnieodtwarzaj�c dwojaki nastrój uroczysto�ci: �a�obny z po-wodu �mierci Ajgeusa i radosny z powodu szcz�liwegopowrotu Tezeusza.�wi�to Oschoforiów pe�ne by�o pami�tek po Tezeu-szu.I tak opowiadano, �e kiedy Tezeusz mia� wyje�d�a�z �ywym haraczem na Kret�, nie wzi�� wszystkich siedmiudziewcz�t, wybranych losem, lecz dwóch m�odzie�cówprzebra� za dziewczyny.Mieli oni rysy delikatne, a Te-zeusz kaza� im przed odjazdem bra� cz�sto k�piele, na-maszcza� si� olejkami i przebywa� w ciemno�ci, abyzachowa� �wie�o�� i mi�kko�� cery.Nauczy� ich udawa�g�os, ruchy i chód dziewcz�t.Wreszcie da� im przebraniekobiece, oni za� tak wygl�dali, �e niepodobna by�o do-my�li� si� ich p�ci.Po powrocie zarz�dzi� Tezeusz proces-j�, w której brali te� udzia� owi m�odzie�cy w szatachniewie�cich, i odt�d by�o zwyczajem w oschoforie prze-biera� za dziewczyny ch�opców, którzy nie�li �wi�conega��zki.W procesji sz�y jeszcze kobiety, które wyobra�a�y190JAN PARANDOWSKImatki dzieci wylosowanych na �mier�: nios�y wszelakieprowianty, jakby na drog� dla swych synów i córek, iopowiada�y ró�ne bajki, na podobie�stwo tych, którymiwówczas matki pociesza�y m�odych skaza�ców.Po �mierci Ajgeusa dokona� Tezeusz wielkiego dzie-�a zjednoczenia wszystkich rodów i gmin attyckich wjedn� ca�o�� pa�stwow�, ze stolic� w Atenach.Równo-cze�nie zrzek� si� w�adzy królewskiej i utrwali� pierwszezasady ustroju republika�skiego.Urz�dziwszy w ten spo-sób sprawy krajowe ruszy� nad Morze Czarne, aby id�c�ladami Heraklesa spróbowa� walki z Amazonkami.Sko�-czy�o si� na tym, �e porwa� królow� Amazonek, A n t i o-p �, i wpl�ta� Ateny w d�ugotrwa�� wojn� z tym dziarskimplemieniem kobiet.Antiope umar�a, pozostawiaj�c musyna, Hipolita.Ponownie o�eni� si� Tezeusz z F e d r �, córk� królaMinosa.Hipolitos chowa� si� w domu macochy.Tezeuszcz�sto wyje�d�a�, a raz nieobecno�� jego przeci�gn�a si�tak d�ugo, �e Fedra go ju� od�a�owa�a, mniemaj�c, i�zgin�� gdzie� na obczy�nie.Wówczas postanowi�a wyj��za m�� za Hipolita.Ale m�ody ksi�� mia� dziwne uspo-sobienie: nie lubi� kobiet, nudzi� si� na zabawach dwors-kich, my�l�c tylko o polowaniu i wojnie.Plany ma��e�skieFedry odrzuci� ze wstr�tem.Tymczasem Tezeusz powró-ci�.Niegodziwa Fedra oskar�y�a Hipolita przed m�em,�e chcia� j� uwie��.P�aka�a przy tym tak szczerze, �eTezeusz uwierzy�.W �lepym gniewie przekl�� syna, pro-sz�c Posejdona o wykonanie zemsty.Wygnany z domuHipolit wsiad� na rydwan i odjecha�.Wtedy Posejdonwypu�ci� na� potwornego smoka.Konie sp�oszy�y si� iHipolit zgin��, rozbity o kamienie.Na wie�� o tym Fedrasi� powiesi�a.BOHATEROWIE191Tezeusz mia� wypróbowanego przyjaciela w ksi�ciutesalskim, Pejritoosie.Razem chodzili na wyprawywojenne i dzielili zgodnie ka�d� zdobycz.Kiedy Pejritoos�eni� si� z pi�kn� H i p o d a m i �, Tezeusz przyjecha� nawesele.Uroczysto�� odbywa�a si� w stolicy Lapitów, nadktórymi panowa� Pejritoos.Na uczt� zaproszono kilku-nastu centaurów.By�a to nieostro�na uprzejmo��.Cicentaurowie, pó�ludzie, pó�konie, wiedli �ycie dzikie, na�owach i rozbojach.Karmili si� surowym mi�sem i �atwosi� upijali.Na godach Pejritoosa i Hipodamii przebralimiar�, zacz�li wyprawia� brewerie i porywa� kobiety.Zawrza�a walka, a poniewa� zbiegli si� centaurowie zca�ej Tesalii, wynik�a gro�na wojna.Wreszcie wyp�dzonodzikusów z kraju.Wielu z nich przesz�o do Dionizosa,który mia� w tych monstrach jakby oddzia� kawalerii, innirozbiegli si� po lasach i górach na �ycie koczownicze.WTesalii zosta� tylko m�dry centaur Chejron, którego ota-cza�a cze�� powszechna [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne