Tyloch Dzieje Ksišg Starego Testamentu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.R.H.Pfeiffer umie�zcza powstanieswego �ród�a S w X wieku, nie staraj�c si� o dok�adniejsze okre�lenie daty.Do �ród�a tego w��cza on, podobnie jak O.Eissfeldt, wi�kszo�� materia�uKsi�gi Rodzaju.G.von Rad zajmowa� si� szczegó�ow� analiz� �ród�a P i wyró�ni� w nimdwie ró�ne wiekiem warstwy tre�ciowe.Na tej podstawie utrzymuje on, �e�ród�o to powsta�o z po��czenia dwóch dokumentów.Nieco inne podej�ciereprezentuje S.Mowinckel, który analizuj�c wczesne rozdzia�y Ksi�giRodzaju, doszed� do wniosku, �e znajduj� si� w nich elementy nale��ce do�ród�a E.Wbrew przewa�aj�cej opinii, �e �ród�o to zaczyna si� od dziejówAbrahama, uwa�a, �e zawiera�o tak�e opis pocz�tków, i w analizowanymmateriale wyró�nia trzy g�ówne �ród�a: J, E i P.Inni przedstawicieleszko�y skandynawskiej, np.H.S.Nyberg.A.Bentzen i R.A.Carlson,kwestionuj� istnienie zaproponowanych przez J.Wellhausena �róde�i przyjmuj� zamiast nich istnienie w Pi�cioksi�gu ró�nych warstw tradycji,powsta�ych w ró�nych kr�gach spo�ecznych.Niektóre z nich wyprzedzaj�nawet czasy Moj�esza.Inny skandynawski uczony, L.Engell, odrzucaj�ctak�e �ród�a Pi�cioksi�gu, a opieraj�c si� na pracach M.Notha, uwa�a, �70Ksi�ga Powtórzonego Prawa oraz Ksi�ga Jozuego i dwie Ksi�gi Królewskiestanowi�y kiedy� jedno dzie�o, a pozosta�e cztery cz�ci Pentateuchustanowi�y Tetrateuch (Czworoksi�g), który zosta� zredagowany dopierow czasach po niewoli babilo�skiej, tzn.w ko�cu VI w.p.n.e.Dwaj inniuczeni, P.Volz i W.Rudolph, zakwestionowali w ogóle istnienie odr�bnego�ród�a E i w��czyli jego materia�y do �ród�a J, rozci�gaj�c to na ca�yPi�cioksi�g i Ksi�g� Jozuego.P.Volz twierdzi� ponadto, �e �ród�o P niezawiera�o �adnych opowie�ci, tylko przepisy prawne.Spotyka si� te� ró�ne pogl�dy na czas powstania poszczególnych �róde�.O.Procksch np.uwa�a, �e �ród�o P powsta�o w okresie przed niewol�,a �ród�o J w czasach Salomona.Wed�ug R.H.Kennetta Deuteronomiumpowsta�o w czasach po niewoli.Podobnie G.H lscher umieszcza� jegopowstanie oko�o 500 r.p.n.e., natomiast �ród�o J oko�o 900 r.p.n.e.,�ród�o E oko�o po�owy VI w.p.n.e., a �ród�o P datowa� na IV w.p.n.e.Z kolei A.C.Welch, T.H.Robinson i T.Oestereicher dowodzili, �e�ród�o D jest znacznie starsze i powsta�o ju� w czasach Samuela.M.Lohrs�dzi, �e Pi�cioksi�g jest dopiero dzie�em Ezdrasza i kr�gujego towarzyszy.�adnemu jednak z wymienionych wy�ej uczonych nie uda�o si� podwa�y�teorii K.H.Grafa i J.Wellhausena, a pogl�dy ich nie zyska�y tak znacznejliczby zwolenników.Teoria Grafa i Wellhausena pozostaje wprawdzie dodzi� tylko hipotez�, ale hipotez� najlepsz� z mo�liwych.Zyska�a ona sobieszerokie przyj�cie.Obecnie nawet katoliccy uczeni uwa�aj�, �e Pi�cioksi�gjest dzie�em powsta�ym z po��czenia g�ównych �róde� lub tradycji.Pogl�dytakie reprezentowali m.in.A.van Hoonacker, A.Robert, M.J.Lagrange,J.Chaine, A.Clamer, R.de Vaux, a w Polsce szczególnie ks.S.�achw swoich licznych publikacjach na temat Pi�cioksi�gu.Przeciwnicy tejhipotezy nawet w kr�gu katolickim nale�� dzi� do wyj�tków.Powodemtak szerokiego uznania dla hipotezy odno�nie do �róde� Pi�cioksi�gu,wywodz�cej si� z teorii K.H.Grafa i J.Wellhausena, jest fakt, �edotychczas najlepiej ze wszystkich propozycji wyja�nia ona aktualnycharakter tej pierwszej cz�ci Starego Testamentu oraz pozwala zrozumie�z�o�one procesy literackie i historyczne, które doprowadzi�y do jejpowstania.Tote� dzi� nie spotyka si� �adnych opracowa� z dziedzinykrytyki biblijnej, które by nie uwzgl�dnia�y teorii �róde�, przynajmniejw formie roboczej hipotezy.71Cz�� drugaProrocyHebrajski dziejopis i jego celeStary Testament zawiera sporo materia�ów, które zwyk�o si� okre�la�mianem pism historycznych.W niektórych wydaniach Biblii spotyka-my nawet odr�bny dzia� ksi�g historycznych.Wyodr�bniono go ju�w staro�ytnych przek�adach: greckim, zwanym Septuagint�, i �aci�skim,zwanym Wulgat�, i zachowano w pó�niejszych chrze�cija�skich wydaniachStarego Testamentu.Zalicza si� do nich obok Pi�cioksi�gu ksi�gi: Jozuego,S�dziów, Samuela, Królów, Kronik, Ezdrasza, Nehemiasza i Estery,a w wersjach katolickich równie� ksi�gi: Rut, Tobiasza, Judyty i Machabej-skie.Widzieli�my dotychczas, �e wiele materia�u dziejopisarskiego zawieraPi�cioksi�g, przekazuj�cy dzieje i tradycje plemion izraelskich.Oceniaj�c dzi� warto�� historyczn� tych ksi�g, stwierdzi� nale�y, �e jestona - mówi�c ogl�dnie - bardzo ró�na.Trzeba jednak pami�ta�, �estaro�ytnego autora w rzeczywisto�ci nie interesowa�a historia wewspó�czesnym znaczeniu tego s�owa.Pisz�c swe dzie�a, autor ów niemy�la� o tym, �e pisze dzie�o przede wszystkim historyczne, nie zdawa� te�sobie z tego sprawy i nie mia� nawet takiego zamiaru.Pojmowa� on Pi�cioksi�g g�ównie jako prawo, b�d�ce wyrazem bo�ejwoli, reguluj�cej �ycie cz�owieka, a przede wszystkim sprawy kultu.Prawoto przedstawiano w taki sposób, jakby w ca�ej pe�ni i ze wszystkimiszczegó�ami zosta�o zakomunikowane plemionom izraelskim podczas ichwyj�cia" z Egiptu.Jest jednak bardzo prawdopodobne, jak widzieli�mypoprzednio, �e liczne prawa i przepisy powsta�y znacznie pó�niej,a przynajmniej w pó�niejszych wiekach nadano im obecn� form�.Zarazemjednak nie ma wystarczaj�cych przyczyn, by w�tpi�, �e g�ówny trzonreligijnego prawa izraelskiego pochodzi z czasów Moj�esza i �e w pó�niej-szych czasach poszerzono je i jego zasady dostosowywano do zmienionychwarunków.Do praw tych nie bez powodu dodano najdawniejsze tradycjew Ksi�dze Rodzaju oraz opowie�ci o zawarto�ci historycznej w innychksi�gach Pentateuchu.Autorzy hebrajscy uwa�ali bowiem, �e prawo nie7jest wynikiem w�asnych spekulacji, lecz wyrazem woli bo�ej, któr� si�poznaje przez konkretne do�wiadczenia [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne