025 10 (4)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wprawdzie pojawi�o si� ciekawe przypuszczenie, �e kompulsywni k�amcy mog� mie� jakie� problemy z praw� pó�kul�, ale na podstawie obserwacji pacjentów, którzy maj� powa�ne uszkodzenia mózgu, ryzykowne by�oby wyci�ganie wniosków na temat ludzi, którzy cz�sto k�ami�, ale s� sprawni umys�owo.Nasza wiedza o tym, co si� dzieje w uszkodzonym mózgu, nie wystarcza, aby dokonywa� prostych porówna�.Pomys�owo�� pacjentów polega jednak nie tylko na wymy�laniu cz�ci historii.Kiedy w opowie�ci pojawia�o si� zdanie nie pasuj�ce do reszty (celowo dodane przez eksperymentatorów), badani usilnie starali si� uzasadni� to zdanie.I tak, w przypadku historii o farmerze, który znalaz�szy swego pomocnika �pi�cego w stogu siana, podwy�szy� mu wynagrodzenie, pacjenci z uszkodzeniem prawej pó�kuli proponowali nast�puj�ce wyja�nienia: �Koszty utrzymania rosn�(.)"; �By� mo�e, nie p�aci� mu zbyt dobrze(.)"; �(.)aby zach�ci� go do wydajniejszej pracy"; zaobserwowano nawet przyk�ady wyrafinowanego rozumowania: �Facet nagle porzuca prac�, farmer spotyka go i podnosi mu stawk�.� Jak si� masz, Joe! Je�li porzucasz prac�, podnios� twoj� stawk�.Nie strac� na tym ani centa, gdy� ciebie tu nie b�dzie!"Trudno z ca�� pewno�ci� twierdzi�, �e zarówno upi�kszenia opowie�ci, jak i wyszukane wyja�nienia dla nie pasuj�cych zda� s� wytworami wy��cznie lewej pó�kuli mózgowej.Mia�oby si� ochot� uzna�, �e uszkodzenie prawej pó�kuli ods�ania dzia�alno�� lewej, ale jest równie� mo�liwe, �e niekonsekwencje w opowiadaniach pokazuj�, czego mo�na spodziewa� si� po uszkodzonej prawej pó�kuli.W ka�dym razie tendencja do wymy�lania niezwyk�ych historii, po��czona z umiej�tno�ci� uzasadniania dowolnego twierdzenia � mniejsza o jego niezwyk�o�� stwarza podatny grunt dla powstawania skomplikowanych uroje�.Gdy spojrzymy z tej perspektywy, oka�e si�, �e urojenia, które wyst�puj� w przypadkach parali�u lub niezauwa�ania lewej strony oraz bezkrytyczna akceptacja tych uroje� przez pacjenta mog� si� wywodzi� w�a�nie z zaburze� w odtwarzaniu opowiedzianych historii.[neuropsycholodzy mówi� wówczas o zaburzeniach dyskursu; przyp.red.]Dalsze eksperymenty pozwoli�y ustali�, �e wspomniani pacjenci wykazuj� niezwyk�� sztywno�� my�lenia, gdy chodzi o rozumienie sensu us�yszanych informacji.Poproszeni o wyja�nienie znaczenia nast�puj�cych dwóch zda�: �Id�c na spotkanie ze s�ynn� gwiazd� filmow�, Sally wzi�a z sob� pióro i papier.Tre�ci� artyku�u mia�y by� wypowiedzi znanych osobisto�ci na temat energii j�drowej", pacjenci z uszkodzon� praw� pó�kul� cz�sto trzymali si� swoich interpretacji opartych wy��cznie na pierwszym zdaniu i twierdzili, �e Sally idzie po autograf gwiazdy filmowej.Mog� oni zrozumie� ka�d� pojedyncz� my�l, ale nie potrafi� zmieni� pocz�tkowej interpretacji na podstawie szerszego kontekstu opowiadania.Je�li przypomnisz sobie pokr�tn� logik�, do której uciekali si� pacjenci staraj�cy si� wyt�umaczy� fakt, �e r�ka jakiej� innej osoby jest doczepiona do ich cia�a, to w wy�ej opisanych zaburzeniach mo�esz dopatrzy� si� symptomów tego samego zjawiska.Mo�e to równie� pomóc w wyja�nieniu, dlaczego � gdy stan ?tych pacjentów tak si� poprawi, �e w ko�cu przyznaj� si� do tego, �e maj� sparali�owan� ko�czyn� (zdarza si� to do�� cz�sto) � nie potrafi� przypomnie� sobie, w jaki sposób mogli wierzy� w rzeczy niewiarygodne.Pami�taj�, �e wierzyli w dziwne rzeczy, ale nie potrafi� sobie przypomnie�, jak to jest, kiedy si� wierzy w co� absurdalnego.Niemo�no�� ledzenia logiki opowie�ci by�a problemem przej�ciowym, natomiast uwagi, jakie wówczas robili, najpewniej wydawa�yby im si� teraz pozbawione sensu.Przypuszcza si�, i� takie urojenia mo�na wyt�umaczy� zjawiskiem zaprzeczania, polegaj�cym na tym, �e psychologiczny szok, wynikaj�cy z faktu sparali�owania ko�czyny czy nawet ca�ej strony cia�a, jest tak silny, i� chorzy po prostu nie umiej� si� przyzna� ani przed sob�, ani przed kimkolwiek innym, �e ich to spotka�o.Oczywi�cie, takie zaprzeczanie stanowi�oby proces nie�wiadomy, który potem ujawni si� w zachowaniu pacjenta.Zwró�my uwag�, �e identyczny argument wysuwano dla wyja�nienia zjawiska jednostronnej nieuwagi; ca�kowite niedostrzeganie sparali�owanej ko�czyny mo�e wynika� tylko z tego, �e umys� w ogóle nie dopuszcza takiej my�li.Pewne fakty dowodz� jednak, �e ten mechanizm nie t�umaczy wszystkiego; uporczywe twierdzenie, �e dana r�ka nale�y do kogo� innego, pojawia si� zazwyczaj natychmiast po uszkodzeniu mózgu, gdy pacjent nie odzyska� jeszcze jasno�ci my�lenia, a potem stopniowo zanika, w miar� jak pacjent zaczyna u�wiadamia� sobie powag� ca�ej sytuacji.Gdyby �ród�em problemu by�o zaprzeczanie, to nie powinno ono zanika� wraz z powracaniem �wiadomo�ci � powinno by� dok�adnie na odwrót.Jest te� faktem, �e niektórzy pacjenci zaprzeczaj� istnieniu jednego problemu, na przyk�ad sparali�owanej r�ki, przyznaj�c jednocze�nie, �e maj� problemy z mówieniem.Specjali�ci zaproponowali wiele wyja�nie�, ale, podobnie jak w przypadku innych zaburze� spowodowanych przez wylew, sami pacjenci nie potrafi� na ten temat nic powiedzie� lub mówi� bardzo niewiele.Jak widzieli�my, albo nie s� oni zainteresowani, albo wydaj� si� nie zauwa�a�, �e co� jest nie w porz�dku.Zanim ich stan polepszy si� na tyle, by to zauwa�yli ich z�udzenia zd�� zanikn��.Sprawia to takie wra�enie jakby z�udzenia wyst�pi�y u innej osoby: je�li za� mózg rzeczywi�cie Jest osob�, zapewne nie mijamy si� z prawd� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne