06 (360)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ale obok Minerwy i Marsa by�a w tej twarzy rzadsza w owych czasach ozdoba, to jest uczciwo�c, która z duszy p�yn�c, odbija�a si� w oczach jak �wiat�o s�o�ca w wodzie.Na pierwszy rzut oka poznali, �e by� to m�� zacny i sprawiedliwy.- My tak czekali jak za ojcem ! - wo�ali �o�nierze.- A tak i przyszed� nasz wódz! - powtarzali z rozczuleniem inni.- Vivat! Vivat!Pan Zag�oba skoczy� ku niemu na czele pu�kowników, a on konia wstrzyma� i pocz�� si� k�ania� rysim ko�paczkiem.- Ja�nie wielmo�ny wojewodo! - rozpocz�� przemowy Zag�oba.- Cho�bym staro�ytnych Rzymian, ba! i samego Cycerona albo si�gaj�c dawniejszych czasów, s�ynnego owego Ate�czyka Demostenesa posiada� wymow�, jeszcze bym nie umia� tej rado�ci wypowiedzie�, jak� wezbra�y serca nasze na widok dostojnej ja�nie wielmo�nego pana osoby.Cieszy si� w sercach naszych ca�a Rzeczpospolita, najm�drszego witaj�c senatora i najlepszego syna, tym wi�ksz�, bo niespodzian� rado�ci�.Oto stali�my na tych okopach pod broni� nie wita�, ale walczy� gotowi.Nie radosnych s�ucha� okrzyków, ale spi�owych gromów.Nie �zy wylewa�, ale krew nasz�!.Gdy zatem stuj�zyczna fama roznios�a, �e obro�ca to ojczyzny, nie zdrajca, nadchodzi, �e wojewoda witebski nie hetman wielki, litewski, �e Sapieha, nie Radziwi��.Lecz panu Sapie�e pilno wida� by�o wjecha�, bo nagle kiwn�� r�k� z dobroduszn�, cho� wielkopa�sk� niedba�o�ci� i rzek�:- Idzie i Radziwi��.We dwóch dniach ju� tu b�dzie!Pan Zag�oba zmiesza� si�, bo raz, �e mu si� w�tek mowy przerwa�, a po wtóre, i� wie�� o Radziwille wielkie na nim uczyni�a wra�enie.Sta� wi�c przez chwil� przed panem Sapieh�, nie wiedz�c, co dalej mówi�; lecz pr�dko oprzytomnia� i wyci�gn�wszy spiesznie bu�aw� zza pasa rzek� uroczy�cie, przypominaj�c sobie, co by�o pod Zbara�em.- Mnie wojsko wodzem swym uczyni�o, lecz ja w godniejsze r�ce ów znak oddaj�, aby m�odszym da� przyk�ad, jak pro publico bono najwi�kszych zaszczytów zrzec si� nale�y.�o�nierze zacz�li pokrzykiwa�, lecz pan Sapieha u�miechn�� si� tylko i rzek�:- Panie bracie! aby was tylko Radziwi�� nie pos�dzi�, �e ze strachu przed nim bu�aw� oddajecie.By�by rad!- Ju� on mnie zna - odpar� Zag�oba - i o boja�� nie pos�dzi, bom go pierwszy w Kiejdanach splantowa� i innych przyk�adem poci�gn��em.- Kiedy tak, to prowad�cie do obozu - rzek� Sapieha.- Powiada� mi przez drog� Wo�odyjowski, �e�cie przedni gospodarz i �e jest u was si� czym po�ywi�, a my�my strudzeni i g�odni.To rzek�szy ruszy� koniem, a za nim ruszyli inni i wjechali wszyscy do obozu w�ród niezmiernej rado�ci.Pan Zag�oba przypomnia� sobie, co o panu Sapie�e mówi�, �e si� w ucztach i kielichach kocha, wi�c postanowi� godnie uczci� dzie� jego przybycia.Jako� wyst�pi� z uczt� tak wspania��, jakiej dot�d w obozie nie by�o.Jedli wszyscy i pili.Przy kielichach opowiada� pan Wo�odyjowski, co pod Wo�kowyskiem zasz�o, jak nagle otoczy�y go znacz- nie wi�ksze si�y, które zdrajca Zo�tare�ko na pomoc wys�a�, jak ju� ci�ko by�o, gdy nagle przyj�cie pana Sapiehy zmieni�o rozpaczliw� obron� w naj�wietniejsze zwyci�stwo.- Dali�my im takie pro memoria - mówi� - �e odt�d ucha z obozu nie wytkn�.Po czym rozmowa zesz�a na Radziwi��a.Pan wojewoda witebski mia� bardzo �wie�e wiadomo�ci i wiedzia� przez zaufanych ludzi o wszystkim, co si� w Kiejdanach sta�o.Opowiada� wi�c, �e wys�a� hetman litewski niejakiego Kmicica z listem do króla szwedzkiego i z pro�b�, aby z dwóch stron razem uderzy� na Podlasie.- Dziw mi to nad dziwy! - zawo�a� pan Zag�oba - bo gdyby nie ten Kmicic, to do tej pory nie zebraliby�my si� w kup� i móg� nas zje�� Radziwi��, gdyby by� nadszed�, jednego po drugim jako siedleckie obwarzanki.- Powiada� mi to wszystko pan Wo�odyjowski - odrzek� Sapieha - z czego wnosz�, �e ma on chyba do was osobisty afekt.Szkoda, �e dla ojczyzny go nie ma.Ale tacy ludzie, którzy nic nad siebie nie widz�, nikomu dobrze nie s�u�� i ka�dego tak zdradzi� gotowi, jako w tym przypadku Kmicic Radziwi��a.- Jeno mi�dzy nami nie masz zdrajców i wszyscy�my do gard�a przy ja�nie wielmo�nym wojewodzie sta� gotowi! - rzek� �eromski.- Wierz�, �e tu sami zacni �o�nierze - odpar� wojewoda - i anim si� spodziewa�, bym tu taki �ad i dostatek zasta�, za co jegomo�ci panu Zag�obie musz� by� wdzi�czny.Pan Zag�oba a� pokra�nia� z zadowolenia, bo jako� mu si� dot�d wydawa�o, �e jakkolwiek wojewoda witebski traktuje go �askawie, przecie nie z takim uznaniem i powag�, jakiej by sobie pan eks-regimentarz �yczy�.Pocz�� wi�c opowiada�, jak rz�dzi�, co uczyni�, jakie zapasy zebra�, jak dzia�a sprowadzi�i piechot� uformowa�, wreszcie jak obszern� musia� prowadzi� korespondencj�.I nie bez che�pliwo�ci wspomnia� o listach wys�anych do króla wygnanego, do Chowa�skiegó i do elektora.- Po moim li�cie musi si� jegomo�� elektor jasno opowiedzie� za nami albo przeciw nam - rzek� z dum�.Ale wojewoda witebski by� cz�ek weso�y, mo�e te� i podochoci� troch�, wi�c pog�adzi� w�sa, u�miechn�� si� z�o�liwie i rzek�:- Panie bracie, a do cesarza niemieckiego nie pisali�cie?- Nie! - rzek� zdziwiony Zag�oba.- A to szkoda! - odrzek� wojewoda - rozmawia�by równy z równym.Pu�kownicy wybuchn�li gromkim �miechem, lecz pan Zag�oba zaraz okaza�, i� je�li pan wojewoda chcia� by� kos�, to w nim trafi� na kamie�.- Ja�nie wielmo�ny panie ! - rzek� - do elektora mog� pisa�, bom i sam, jako szlachcic, elektor i nie tak to dawno jeszcze, jakom dawa� g�os za Janem Kazimierzem.- To� wa�pan dobrze wywiód�! - odpowiedzia� wojewoda witebski.- Ale z takim potentatem jak cesarz nie koresponduj� - mówi� dalej pan Zag�oba - �eby o mnie nie powiedzia� pewnego przys�owia, którem na Litwie s�ysza�.- Có� to za przys�owie?- �Jaka� g�owa kiepska - musi by� z Witebska !" - odpar� niezmieszany Zag�oba.S�ysz�c to pu�kownicy a� zl�kli si�, ale wojewoda witebski przechyli� si� w ty� i wzi�� si� w boki ze �miechu.- A to mnie splantowa�!.Niech�e wa�ci u�ciskam!.Jak b�d� chcia� brod� goli�, to j�zyka od wa�ci po�ycz�!Uczta przeci�gn�a si� do pó�na w noc; przerwa�o j� dopiero przybycie kilku szlachty spod Tykocina, którzy przywie�li wie��, �e pojazdy Radziwi��a si�gaj� ju� tego miasta [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne