[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Widzimy tutaj, iż w XIX wieku prowadzono nie tylko walkę z Żydami, obcokrajowcami, ale również Polakami pod zaborami.Pozytywiści programowo odrzucali ideę walki narodowowyzwoleńczej.Odkładali ją w bliżej nie określoną przyszłość, gdy zaistnieją sprzyjające warunki.Pomimo to wracali do problemu powstania styczniowego.Ze względu na cenzurę carską, po upadku powstania bardzo represyjną, motywy powstańcze przekazywane były w sposób aluzyjny, zrozumiały jednak dla polskiego czytelnika.W okresie powrotu do twórczości artystycznej pisarka wróciła do wspomnień lat młodzieńczych, do wydarzeń powstania styczniowego, którego przeżycia ukształtowały jej postawę moralną.Z tych wspomnień powstał cykl nowel "Gloria victis".Jest to hołd złożony przez Orzeszkową powstańcom i powstaniu styczniowemu.Autorka odnosi się z pełnym uznaniem do powstania, stara się upamiętnić to wielkie wydarzenie i składa hołd poległym, chcąc przywrócić im należne miejsce w historii narodowej, otoczyć ich pamięcią i uznaniem.Zwyciężeni w powstaniu styczniowym są godni chwały już przez sam fakt, że podjęli walkę o wolność, walcząc dali świadectwo wielkości narodu.Ich śmierć nie jest daremna, pamięć o nich da innym motywację i siłę walki.Na zakończenie poruszę problematykę jeszcze jednej, moim zdaniem najpiękniejszej noweli okresu pozytywizmu "Latarnika" Henryka Sienkiewicza.Głównym bohaterem jest Skawiński, którego życie było podobne do losu wielu polskich emigrantów.Najlepsze lata swojego życia poświęcił walce na rzecz ruchów niepodległościowych.Skawiński jest postacią tragiczną.Z jednej strony nie może żyć rodzinnym kraju, z drugiej natomiast wszelkie próby osiedlenia się w innym miejscy kończyły się niepowodzeniem.Był skazany na tułaczkę.Skawiński nigdy nie tracił nadziei, że kiedyś los się do niego uśmiechnie, że kiedyś będzie miał możliwość powrotu do wolnej Polski.Smutne doświadczenia, starość, zmęczenie stały się przyczyną jego rezygnacji.Późniejsza praca latarnika wydaje się być dla niego największym szczęściem.Samotność, brak kontaktu z ludźmi, cywilizacją sprawiają, że przestaje myśleć o ojczyźnie.Ponowne zamyślenia nad losami ojczyzny przynosi dopiero lektura "Pana Tadeusza", dzięki niej na nowo uświadamia sobie swe korzenie.Skawiński dzięki lekturze Adama Mickiewicza cofnął się wspomnieniami do lat swego dzieciństwa, czasów walki o Polskę."Latarnik" Henryka Sienkiewicza jest utworem o roli literatury w życiu każdego narodu.To dzięki niej nowe pokolenia mają świadomość tradycji swojego kraju.Latarnik nie mógł być szczęśliwy, gdyż nie wiedział kim jest, zapomniał o tradycji i historii swej ojczyzny.Dzieła literackie okresu pozytywizmu nie tylko wzruszały, ale również oddziaływały na ludzką psychikę i pouczały.Pozytywizm zmierzał do racjonalizacji organizmu społecznego, kwestionował przywileje urodzenia, majątku i stanowiska, w imię demokracji przeciwstawiał się dominacji feudałów.Głosił tolerancję wobec innych narodowości wchodzących w skład społeczności oraz równouprawnienie.Nowele pozytywistyczne poruszają problematykę moralną, obyczajową, mówią o sprawach istotnych dla całego społeczeństwa.Znalazła się w nich doskonała dokumentacja warunków i stosunków, w jakich żyło całe społeczeństwo.Nie zawierały one z reguły recepty na zbawienie Polski.Bohaterowie nowel różnią się zasadniczo od bohaterów powieści tendencyjnej.Reprezentują przede wszystkim warstwy upośledzone, zwłaszcza biedotę chłopską i chłopskie dzieci.Bohater pozytywistyczny jest oddany pracy organicznej i pracy u podstaw- niezależnie od tego jaki zawód wykonuje i z jakiego środowiska pochodzi.W ten sposób wyraża swój patriotyzm i wie, że miarą wartości człowieka jest jego praca, stosunek do innych ludzi, miłość do środowiska i przyrody.Moim zdaniem nowele pozytywistyczne są doskonałym odzwierciedleniem problemów dziewiętnastowiecznej Polski, kraju pozbawionego demokracji, biednego i zacofanego.Zmuszają nas do zastanowienia nad naszym życiem, postępowaniem wobec innych.Utwory te uświadomiły mi, jak ciężkie było życie w tamtych czasach, i że powinniśmy być szczęśliwi że żyjemy w chwili obecnej, łatwiejszej chociaż pod pewnymi względami, ale wcale nie pozbawionej problemów.Autor: Agata Stachoń
[ Pobierz całość w formacie PDF ]