widerkówna Rozmowy o Biblii

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zdawa�o mu si� wówczas, �e odkry� dowód 83historyczno�ci potopu.Przy dalszych wszak�e badaniach okaza�o si�, �e w innych miejscach tego� Ur nie ma �adnego pok�adu mu�u.Podobne pok�ady znaleziono natomiast jeszcze w kilku innych miastach Mezopotamii, lecz pochodzi�y one z ró�nych okresów, z jakich� niewielkich, zawsze lokalnych wylewów.Do dzi� dnia archeologowie nie znale�li �ladów potopu, który by obj�� ca�� Mezopotami�.Tak szeroko rozpowszechnione i wykazuj�ce tyle podobie�stw opowie�ci o potopie nie powsta�y jednak na pewno z niczego.Dzi� wiemy, �e ok.14000 r.na skutek zlodowacenia obejmuj�cego wielkie obszary ziemi poziom mórz by� o wiele ni�szy ni� obecnie, mniej wi�cej o 110 m w okolicach Zatoki Perskiej, która te� wrzyna�a si� w l�d znacznie p�yciej ni� w naszych czasach.Kiedy lodowce zacz�y topnie�, podnosi� si� poziom morza, a� nieco po 4000 r.osi�gn�� wysoko�� dzisiejsz�.Zdarza�o si� jednak okresami, �e poziom ten nagle wzrasta� o par� metrów, by po pewnym czasie ponownie opa��.Co wi�cej, czwarte tysi�clecie by�o epok� nader obfitych deszczów.Nieraz musia�y si� zatem powtarza� wielkie powodzie, a s�one morskie wody zalewa�y zasiedlone ju� tereny.Pami�� o takich wydarzeniach przekazywano sobie z pokolenia na pokolenie, wzbogacaj�c o coraz to nowe szczegó�y.A� wreszcie wspomnienia wielu katastrof wykrystalizowa�y si� w opowie�ci o jednym straszliwym kataklizmie i o losach tych, którzy z niego cudem ocaleli.By� to wspania�y temat dla bajarzy i pie�niarzy, a gdy narodzi�a si� literatura, tak�e dla poetów.By�o to wyzwanie i dla my�licieli, próbuj�cych na swój sposób wyja�ni�, co to mog�o znaczy� i jak do tego dosz�o.Prastare te tradycje, umiej�tnie i ostro�nie wykorzystali równie� autorzy biblijni, kiedy pisz�c o pocz�tkach �wiata i cz�owieka starali si� odpowiedzie� na wielkie, podstawowe pytania o sens �ycia i jego ustawicznego zagro�enia, o sens cierpienia i �mierci, o ludzk� odpowiedzialno��, o Boga i Jego stosunek do wszystkiego, co stworzy�.Z DOMU NIEWOLIKa�dy naród ma w swojej historii ró�ne wydarzenia, wa�ne i znacz�ce, których pami�� zachowuje starannie, obchodz�c nieraz przez ca�e wieki ich rocznice.Z czasem wspomnienia zaczynaj� si� zaciera�, niekiedy te� bywaj� �wiadomie usuwane, a na miejscu (lub obok) starych �wi�t pojawiaj� si� nowe.W dziejach Izraela jest wszak�e jedno wydarzenie, które nigdy nie zblak�o w pami�ci ani nie ust�pi�o w wa�no�ci innemu: wyj�cie z Egiptu.A by�o przecie� w tych dziejach niema�o faktów przynajmniej równie donios�ych, cho�by wej�cie do Kanaanu pod wodz� Jozuego i pierwsza, podj�ta przez niego w Sychem, próba zjednoczenia wszystkich dwunastu pokole�, cho�by ustanowienie monarchii i powstanie królestwa Dawidowego czy wreszcie wygnanie babilo�skie i powolna przemiana Izraela w diasporze.Nic nie zdo�a�o jednak przes�oni� w �wiadomo�ci ludu biblijnego ani wyj�cia z Egiptu, ani czasu sp�dzonego na pustyni.Co wi�cej, do nich to w�a�nie odwo�ywa� si� b�dzie zawsze w swojej ca�ej refleksji historycznej i teologicznej.Wyj�cie z Egiptu jest w oczach Izraela wydarzeniem jedynym w swoim rodzaju, z niczym w pe�ni nieporównywalnym, zarazem odkryciem Boga, jak i momentem prawdziwych narodzin narodu wybranego.Ono to kszta�tuje w ka�dym pokoleniu na nowo �ycie jego synów, gdy� nigdy nie nale�y do przesz�o�ci.Wed�ug s�ów rytua�u �ydowskiej Paschy, �ka�dy, z pokolenia na pokolenie, powinien my�le� tak, jakby to on sam wyszed� z Egiptu, gdy� napisano: �To dlatego Pan przyszed� ci z pomoc�, gdy wychodzi�e� z Egiptu�".Do Wyj�cia b�dzie si� zatem Izrael odwo�ywa� zawsze, ilekro� zechce wyja�ni� co� z pó�niejszej swej historii albo te� wyt�umaczy� 85pochodzenie jakiej� instytucji czy znaczenie obrz�du.Bóg pozostanie dla niego po wszystkie czasy �Tym, który go wywiód� z ziemi egipskiej, z domu niewoli".Tymczasem musimy sobie powiedzie� uczciwie, �e o tym tak donios�ym wydarzeniu wiemy nies�ychanie ma�o.W �ród�ach poza-biblijnych z tego okresu nie znajdujemy o nim �adnej wzmianki.I to wcale nie dlatego, �e �ród�a te s� raczej przypadkowe i bardzo niekompletne, lecz przede wszystkim dlatego, �e z perspektywy �wiata poga�skiego ca�a sprawa nie mia�a wi�kszego znaczenia.Nie by�o po prostu o czym mówi�.Potomkowie Abrahama ton�li w powodzi licznych Semitów, �ci�gaj�cych nieustannie do kraju nad Nilem.Wobec Egipcjan, pó�niej za� tak�e wobec Filistynów, b�d� si� oni sami nazywali Hebrajczykami.Otó� dokumenty z Bliskiego Wschodu, poczynaj�c ju� od trzeciego tysi�clecia, wspominaj� jakich� Hapiru czy Habiru, którzy zreszt� nie ciesz� si� najlepsz� opini�.Okre�lenie to zdaje si� wskazywa� raczej na sposób �ycia ni� na pochodzenie etniczne.Habiru s� koczownikami, �yj�cymi g�ównie z grabie�y na samym pograniczu pustyni i ziem uprawnych.Do Egiptu trafiaj� przewa�nie jako je�cy wojenni i tutaj s� zatrudniani przy wielkich robotach publicznych.Od XII w.ju� o nich wi�cej nie s�yszymy.Czy i w jakiej mierze mo�na ich uto�samia� z Hebrajczykami, na to pytanie nie ma na razie zadowalaj�cej odpowiedzi.Imi� natomiast Izraela wyst�puje po raz pierwszy w tek�cie datowanym na 1220 r.Faraon Merneptah prowadzi� wtedy wojn�, jak si� zdaje, jednocze�nie na zachodzie z Libijczykami i na wschodzie w Kanaanie.Odniesione w tej wojnie zwyci�stwa s�awi napis na kamiennej steli, przechowywanej obecnie w Muzeum Kairskim.W wierszach 26-27 czytamy:86Ksi��ta padli na twarz mówi�c: pokój!Pomi�dzy Dziewi�ciu �ukami nikt nie podnosi g�owy.Tehenu [Libia] jest spustoszona, Hatti jest w pokoju.Aszkelon jest deportowany, opanowano Gezer.Janoam jest, jakby jej nie by�o.Izrael zosta� zniszczony, nie ma ju� nasienia.Haru jest we wdowie�stwie wobec Egiptu.We wszystkich krajach zaprowadzono pokój.15.Syryjczyk sk�adaj�cy pok�on faraonowi.P�askorze�ba na bloku piaskowcaz Karnaku.XIV w.�w �Izrael" z ko�ca XIII w.to jeszcze z pewno�ci� nie ca�o�� dwunastu pokole�, lecz tylko jaka� grupa plemienna ze �rodkowej Palestyny lub ze stepów Negeb, która dopiero pó�niej - mo�e w Sychem, pod r�k� Jozuego - mia�a si� po��czy� z pokoleniami wychodz�cymi z Egiptu.Je�li jednak za faraona Merneptaha spotykamy ju� imi� Izraela, to wolno nam przypuszcza�, �e blisko jest tak�e i czas Wyj�cia.Co wi�cej, jak dowiod�y tego badania archeologiczne, w�a�nie ojciec Merneptaha, Ramzes II (1304-1238), za�o�y� na wschodnim kra�cu Delty Nilowej owe dwa miasta, Pitom i Ramzes, przy których budowie, wed�ug Wj 1,11, mieli pracowa� potomkowie Abrahama.Trzeba tu jednak doda�, �e nie wszystko jest mimo to wyja�nione do ko�ca i �e s� równie� badacze datuj�cy �ycie Moj�esza nieco inaczej, nieraz nawet a� na XVI w [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne