[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kto mocnoobawia si zarumienienia, ten ju si czerwieni.Kto boi sioblania potem, temu wanie ta obawa wyciska ze skóry zimny pot.My psychiatrzy znamy ten mechanizm lku oczekiwania.Chodzi tu okrg icie diabelski: jakie samo w sobie niewinne zakóceniezdrowia, które jako takie byoby czym przejciowym, rodzi obawy,obawy potguj to zakócenie, a spotgowane umacnia pacjenta wjego obawach.Diabelski krg zamyka si, wi꿹c pacjenta,przynajmniej do chwili wkroczenia lekarza.Autora Bojani i drenia, Frygt og Baeven.(Przyp.tum.)Momentem najbardziej diabelskim w tym krgu jest to, e lkliweoczekiwanie zawsze prowadzi do intensywnej samoobserwacji.Pomylmy tylko o jkale: trwonie obserwuje on wasn wymow, iju ta samoobserwacja zakóca mu mow i zahamowuje go.Albopomylmy o kim, kto na gwat, kurczowo usiuje zasn: napicie,z jakim kieruje swoj uwag na zanicie, samo je uniemoliwia.Moe nawet si zdarzy, e kto taki nagle budzi si zosignitego ju snu z myl: - Zdaje mi si, e przed zaniciemchciaem jeszcze co zaatwi.Racja, chciaem przecie zasn!Do rzeczy, których tak bardzo neurotyk si lka, naley wic samlk.Psychiatra mówi w tym kontekcie o lku przed lkiem.Neurotyk zdaje si potwierdza przekonanie Franklina DelanoRoosevelta, który powiedzia kiedy: Niczego nie trzeba nam sitak bardzo lka jak samego lku.Znany jest na przykad obrazchorobowy tak zwanej agorafobii, lku przestrzeni.Jeli wypytatego rodzaju pacjentów, to w wikszoci przypadków okae si, iprzede wszystkim boj si, e ich trwone podniecenie mogobydoprowadzi do udaru serca czy mózgu albo do zapaci, zasabniciana pustej ulicy.Tak jak chory na nerwic lkow boi si swojego lku, tak choryna nerwic natrctw - swoich natrctw, swoich wyobraenatrtnych: upatrujc w nich zapowiedzi czy zgoa oznakizaburzenia umysowego.Tacy godni poaowania ludzie widz jusiebie, jak zwykli mówi, ldujcych w okratowanej celi albo -jeli ogldali film pod tym tytuem - w Kbowisku mij.Dla chorego na nerwic natrctw jest to jednak tragicznenieporozumienie.Bo jeli istnieje jaka grupa chorych po prostuuodpornionych na powane choroby psychiczne, to s nimi wanieci, co cierpi na wyobraenia natrtne, albo ci, którzy s do nichskonni.Jednake chorobliwy i przesadny lk przed chorobpsychiczn jest wyobraeniem natrtnym, i trzeba tego rodzajuchorym wyjani, e jako uodpornieni przez t nerwic przedpsychozami, s od nich bezpieczni: choby najbardziej si ichlkali, nie mog w adnym razie zachorowa psychicznie.Chory na nerwic natrctw boi si jeszcze czego.Boi si, emógby którego dnia zacz krzycze w teatrze czy kociele albo,pozostawiony w jakim pomieszczeniu sam z innymi ludmi, rzucisi na nich - dlatego tacy pacjenci celowo chowaj noe, widelce inoyce pod kluczem.Albo te boj si przebywa na wyszychpitrach w pobliu okien z obawy, aby nie ulec nagej pokusierzucenia si w dó.Jednake i tych zudze wolno i naley ichpozbawi.Wród wielu bowiem ludzi, którzy kiedykolwiek samiodebrali sobie ycie, nie byo z pewnoci ani jednego, który bypopeni taki czyn pod wpywem myli natrtnej, a wic obróci wczyn natrtne wyobraenie.I nigdy jeszcze nie spad nikomu wos zgowy ze strony kogo cierpicego na wyobraenie natrtne, imógby kogo innego chwyci za gardo.Wyszlimy od lku przed mierci.Ju on sam jest waciwielkiem przed nicoci.Jednake nico, której czowiek si lka,jest nie tylko na zewntrz niego, ale i w nim samym.I nie tylko,aby uy tytuu popularnej ksiki, jest "Hitler w nas samych",lecz i tendencja do samozniszczenia czy te - e tak powiem -bomba atomowa jest w nas.Równie w obliczu tej wewntrznej nicoci ogarnia czowiekatrwoga, i z trwogi przed sob samym ucieka on od samego siebie.Ucieka od samotnoci, bo samotno oznacza konieczno przebywaniaz sob samym.A kiedy to zazwyczaj zmuszony jest do pozostawaniaz samym sob? Wówczas gdy interesy i ruch w zakadzie pracyzmniejszaj si czy zgoa ustaj.A zatem, na przykad, w czasieweekendu, w niedziel.Ta ostatnia niedziela * - tak brzmi tytuosawionego melancholijnego szlagieru, osawionego wskutek mnóstwasamobójstw, które on rzeczywicie spowodowa, rozgaszanych nietylko w reklamie przedsibiorczego wydawnictwa muzycznego.Mypsychiatrzy znamy bowiem a nadto dobrze obraz chorobowy, któryokrelamy jako nerwic niedzieln.Chodzi tu o uczucie czczoci ipustki, beztreciowoci i bezsensu istnienia, budzce si idochodzce do gosu wanie w przerwie spowodowanej zastojem wzapobiegliwoci dni powszednich.To przeycie bezcelowoci ibezsensu wszelkiego trudu okreliem mianem frustracjiegzystencjalnej, * czyli nie spenionego, a najgbiej w naszakorzenionego deni do sensu.W oryginale: Einsamer Sonntag, Samotna niedziela.(Przyp.tum.)Mówi si w naszych czasach wiele, a i w tej ksice co nieco, ochorobie dyrektorskiej.W pewnym sensie mona by frustracjegzystencjaln nazwa Mrs.Manager.s Disease, chorob panidyrektorowej.O ile bowiem tak zwani managerowie za mao majczasu, aby móc odpocz i przyj do siebie, o tyle ich ony majniejednokrotnie za wiele czasu i nie bardzo wiedz, co z tymmnóstwem czasu pocz - a ju najmniej wiedz, co zrobi z sobsamymi.To denie do sensu przeciwstawiaem deniu do mocy, które niebez racji tak akcentuje na przykad psychologia indywidualnaAdlera w postaci denia do znaczenia.Przeciwstawiaem tedenie do sensu jeszcze czemu innemu, mianowicie deniu doprzyjemnoci, o którego nadrzdnym znaczeniu w postaci zasadyprzyjemnoci tak bardzo przekonana jest Freudowska psychoanaliza.Otó w przypadku nerwicy niedzielnej jasno widzimy, jak wanie wtych momentach, gdy denie do sensu, nie realizowane, kapituluje,denie do przyjemnoci musi suy waciwie temu, aby,przynajmniej w wiadomoci czowieka, zagusza to jegoegzystencjalne niespenienie i ukrywa je przed jego sumieniem.Otym, e egzystencjalna frustracja w ogóle, ale i w szczególnocitak zwana nerwica niedzielna moe zakoczy si mierci,mianowicie samobójstwem - o tym przekonuje praca naukowainternisty heidelberskiego Plggego.Na podstawie analizypidziesiciu prób samobójczych wykaza on, e nie wyniky oneani z choroby bd niedostatku, ani z konfliktów zawodowych bdinnych, ale, rzecz zdumiewajca, z bezgranicznej nudy, a wic zniezaspokojenia ludzkiej tsknoty, ludzkiego denia do yciawypenionego wan treci
[ Pobierz całość w formacie PDF ]