[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie dopuci si a takiego przestpstwa, by zosta zarbanym przez samego ksicia.A poza tym ten fragment latopisu raz jeszcze unaocznia (moe nawet wbrew woli autora), jak ogromny by wpyw wochwów na ludno.Po stronie biskupa stan tylko ksi ze swoj druyn.Ten fakt wiadczy dowodnie, jak dalece chrzecijastwo w XI wieku pozostawao jeszcze wiar tylko panujcej góry spoecznej.Najwiksze z podobnych powsta objy Nowogródczyzn, Rostowszczyzn i Kijowszczyzn.Wielkim powstaniem w Kijowie byo take to wszczte przez wochwów w roku 1068.Na wiecu ludnoci postanowiono wygna z Kijowa kniaziów, jacy ponieli porak w bitwie z Poowcami, i osadzi na ksicym stolcu ksicia Wsiewooda, co te uczyniono56.Najczciej przyczyn powsta byy poraki ksicej druyny, która nie potrafia obroni ludu przed napadami wrogów, lub rabunkowa polityka ekonomiczna ksit, co prowadzio nieraz do godu wród najszerszych warstw ludnoci.Przyczyn tego upatrywano w cudzej wierze, jak ksita przyjli i narzucili narodowi.Niezalenie od bezlitosnych rozpraw z rodzim wiar funkcjonariusze cerkiewni nie zabraniali przynoszenia ofiar w postaci jada, jakie nowo nawróceni chrzecijanie nieli teraz do cerkwi, a i ksita nie gardzili muzyk i weseleniem si na bankietach zabronionych przez Cerkiew.Czasem konflikty powstaway midzy cerkiewnikami a ludem i nawet ksitami, kiedy cerkiewne posty zbiegay si z tradycyjnymi witami, które wymagay rytualnego, misnego jada.W XII wieku wybuchay zawzite spory o prawo zachowywania zwyczajów przodków.Koa ksico-bojarskie nierzadko staway po stronie ludu i sprzeciwiay si nadmiernej surowoci chrzecijaskich biskupów.Tak pozbawieni zostali swych godnoci biskupi Nestor i Leontij, którzy zabraniali jedzenia misa w Narodzenie i Weykde.W obronie zwyczajów pradziadów wystpi biskup Fedir, jeden z nielicznych ukraiskich cerkiewników (wikszo z nich to byli Grecy).Wyrónia si wiatym rozumem, siln wol i krasomówstwem.Fedir pokona w dyskusji, zorganizowanej przez Andrzeja Bogolubskiego, biskupa z Rostowa Leontija i obroni tradycje rodzimej wiary.Los Fedira by smutny: cerkiewnicy nie mogli mu wybaczy takiego zuchwalstwa i, rzuciwszy na oszczerstwo, oskaryli o czarnoksistwo.Biskup Fedir zosta stracony, a jego ksigi spalone na oczach ludnoci na placu targowym.W rodach ksicych zdarzay si pojedyncze osoby, które podtrzymyway wochwów albo potajemnie oddaway cze pradawnym bogom.Tak Sudysaw, brat Jarosawa Mdrego, przychyla si do wiary tradycyjnej, za co Jarosaw grozi mu straceniem.Potajemne stosunki z wochwami utrzymywa te syn Jarosawa Igor.Wiadomoci o walce chrzecijaskiej Cerkwi z wiar tradycyjn znajdujemy jeszcze w XVXVI wieku.Zapisy te wiadcz, e w lenych guszach i chaszczach czy w górach nadal istniay starodawne kapiszcza, molbiszcza, wite drzewa, skay, idole.Tam modlili si Ukraicy, którzy nie poniyli si duchowo, nie oddali si w niewol cudzego boga.CHRZECIJASKA TEOLOGIA NA UKRAINIEwit ksig chrzecijan jest, jak wiadomo, Biblia.Jednake ksiga ta nie zawsze istniaa w tej postaci, w jakiej znamy j dzisiaj.Tworzyli j w cigu stuleci róni ludzie i nie zawsze miaa jeden i ten sam tekst.Niektóre partie Biblii cerkiewnicy uwaali za niekanoniczne i usuwali je jako szkodliwe dla ludu (na przykad Ksigi Nehemiasza i proroka Barucha, Objawienie w.Jana itp.).Do koca XVI wieku nie byo jednolitego kanonicznego tekstu Biblii.Za taki poczto dopiero uwaa Bibli wydan w Ostrogu w roku 1581 przez Iwana Fiodorowa.Gówna masa chrzecijan nigdy nie znaa dokadnie i nie rozumiaa istoty dogmatycznych zmian i dyskusji toczonych wród cerkiewnych mdrców i pasterzy duchownych.Nie od rzeczy przeto bdzie zrobi krótki ekskurs dotyczcy historii powstania Biblii i tworzenia si chrzecijaskiej teologii tak w jej ojczynie, jak i w innych krajach.Pierwsz ukraisk prób wyjanienia narodowi genezy chrzecijaskiego Pisma witego podj w roku 1905 Iwan Franko, wydajc ksik Stworzenie wiata57.Pragnc ukaza narodowi zdobycze nauk historycznych, pisa: Do najgbszych tajników nauki swobodny dostp ma kady czowiek, w którego sercu goreje czyste i wite pragnienie poznania prawdy i którego rozum jest na tyle wyrobiony, by móg j zrozumie i oceni"58.Najdawniejsze teksty, jakie ydzi wzili do swojej Biblii, byy dzieem pokój miujcych rolników, rzetelnych i agodnego usposobienia, zakochanych w przyrodzie i muzyce Sumerów
[ Pobierz całość w formacie PDF ]