[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ale nie tylko herb jest dowodem zwi¹zków W³ocha z tajnym kultem: przed przyjazdem do Polski Boratini przez cztery lata podró¿owa³ po Egipcie, rysuj¹c i mierz¹c piramidy, obeliski, sfinksy i inne zabytki oraz zdobi¹ce je p³askorzeŸby i napisy.Twierdzi³ póŸniej, ¿e zanim zdo³a³ przygotowaæ materia³y do druku, zosta³y mu skradzione podczas podró¿y przez Wêgry; czy nie wydaje siê bardziej prawdopodobne, ¿e nigdy nie zamierza³ ich opublikowaæ, gdy¿ sporz¹dza³ je wy³¹cznie dla potrzeb wspó³wyznawców, a historiê o kradzie¿y zmyœli³? Boratini jeŸdzi³ po Europie w misjach dyplomatycznych na polecenie Królowej; póŸniej za jej namow¹ Jan Kazimierz odda³ mu w dzier¿awê mennicê, co o ma³o nie doprowadzi³o pañstwa do bankructwa.Ale choæ król we wszystkim s³ucha³ Ludwiki Marii i jej popleczników, nie zdo³a³ spe³niæ marzeñ wyznawców Izydy i wyruszyæ na wielk¹ wojnê przeciwko Turcji; musia³ myœleæ o ratowaniu kraju.Do jego os³abienia przyczynili siê sami cz³onkowie tajnego kultu, namawiaj¹c Bohdana Chmielnickiego - tak jak niegdyœ Zborowskich - ¿eby zbuntowa³ Kozaków i uderzy³ z nimi na Turcjê, aby sprowokowaæ su³tana; wbrew ich oczekiwaniom Chmielnicki nie wyruszy³ przeciwko Turkom, lecz przeciwko Rzeczypospolitej.Nastêpnie na os³abiony wojn¹ z Kozakami kraj napadli Szwedzi pod wodz¹ Karola X Gustawa i Jan Kazimierz wraz z ¿on¹ musieli uchodziæ na Œl¹sk; podobno kiedy dla bezpieczeñstwa przewieziono tam jasnogórski obraz Czarnej Madonny, Ludwika Maria poleci³a nadwornemu malarzowi, ¿eby go przerobi³, nadaj¹c Matce Boskiej jej rysy.Dopiero wtedy Jan Kazimierz z³o¿y³ œluby lwowskie, oddaj¹c swoje królestwo pod opiekê Matki Boskiej Czêstochowskiej; uczyni³ to 1 kwietnia 1656, jakby œwiadom, ¿e jest to primaaprilisowy kawa³, bo w rzeczywistoœci chodzi mu o opiekê Izydy-Rodopis, którego kolejnym wcieleniem jest jego w³asna ¿ona.Wreszcie, dziêki odwadze rycerstwa i ludu polskiego, uda³o siê wypêdziæ Szwedów.Król musia³ wiedzieæ, ¿e potrzeba wielu lat, zanim zniszczona i wyczerpana wojnami Rzeczpospolita bêdzie mog³a siê zmierzyæ z Turcj¹; mimo to - ca³kowicie powolny Ludwice Marii - ju¿ wkrótce uwik³a³ siê w wojnê z Rosj¹, aby zmusiæ j¹ do wspólnej wyprawy na su³tana.Rokowania podjête w 1664 roku, a zakoñczone zawarciem rozejmu w Andruszowie w styczniu 1667 roku, przewidywa³y wspólne wyst¹pienie obu pañstw przeciwko Turcji.Nic dziwnego, ¿e poddani Jana Kazimierza t³umaczyli sobie jego inicja³y ICR (Ioannes Casimirus Rex) jako Initium Calamitatis Regis, czyli „pocz¹tek klêski królestwa”; s³uchanie we wszystkim Królowej tylko os³abia³o kraj!Do wojny z Turcj¹ nie dosz³o, albowiem tego samego roku zmar³a Ludwika Maria.Ale przyje¿d¿aj¹c do Polski, przywioz³a swoj¹ nastêpczyniê, wówczas czteroletni¹ Mariê Kazimierê de la Grange d’Arquien.Dziewczynka, kszta³cona w Polsce i we Francji, wyros³a na niezwyk³ej urody kobietê, lubuj¹c¹ siê - jak wszystkie wcielenia bogini - w zabawie, muzyce i tañcu.Na polecenie Ludwiki Marii poœlubi³a w 1658 roku potê¿nego magnata Jana Zamoyskiego, zwanego Sobiepanem, jednego z cz³onków tajnego zwi¹zku „pod opiek¹ Jej Królewskiej Moœci”, grupuj¹cego najbardziej zagorza³ych zwolenników Królowej.Potem jednak w³adczyni uzna³a, ¿e cz³owiekiem rokuj¹cym najwiêksze nadzieje na spe³nienie jej planów wobec Turcji jest odznaczaj¹cy siê wyj¹tkowymi zdolnoœciami wojskowymi prawnuk poleg³ego w bitwie pod Cecor¹ - i w s³u¿bie Izydy - hetmana Stanis³awa ¯Ã³³kiewskiego: Jan Sobieski, chor¹¿y wielki koronny.Maria Kazimiera natychmiast nawi¹za³a z nim romans, a po nag³ej œmierci Zamoyskiego w kwietniu 1665 roku, jeszcze przed pogrzebem, wziê³a z Sobieskim tajny œlub.Trzy dni póŸniej jej nowy m¹¿ obj¹³ urz¹d marsza³ka wielkiego koronnego po oskar¿onym o zdradê kraju Jerzym Lubomirskim i sta³ siê przywódc¹ obozu królewskiego.Wiadomo, ¿e wczeœniej wzbrania³ siê przed przyjêciem laski marsza³kowskiej; czy¿by wiêc dokona³a siê transakcja wi¹zana i Sobieski zgodzi³ siê stan¹æ na czele prokrólewskiego stronnictwa w zamian za usuniêcie Zamoyskiego i ofiarowanie mu rêki wdowy? Skandal, jaki wywo³a³a wiadomoœæ o ma³¿eñstwie, spowodowa³, ¿e kilka tygodni póŸniej odby³ siê drugi œlub, tym razem jawny i obchodzony z wielk¹ pomp¹.Od tej pory, ju¿ jako oficjalny m¹¿ Marii Kazimiery, zwanej przez niego Marysieñk¹, Sobieski szybko awansowa³: rok póŸniej zosta³ hetmanem polnym, a w 1668 roku otrzyma³ bu³awê wielk¹ koronn¹ i - nim minê³o piêæ miesiêcy - odniós³ pod Podhajcami zwyciêstwo nad podleg³ymi Turcji wojskami tatarsko-kozackimi.Po abdykacji Jana Kazimierza, za³amanego œmierci¹ ma³¿onki, królem zosta³ Micha³ Korybut Wiœniowiecki, lecz nie przeszkodzi³o to energicznemu Sobieskiemu w d¹¿eniu - z pomoc¹ ¿ony - do objêcia najwy¿szego urzêdu.Jego zwolennicy, rekrutuj¹cy siê spoœród wyznawców Izydy, zabiegali o detronizacjê legalnie wybranego monarchy, nazywaj¹c go ma³p¹, g³upcem, oskar¿aj¹c o impotencjê i homoseksualizm.Kiedy sprowokowany przez nich su³tan Mehmed IV najecha³ na Polskê, zamiast stan¹æ w obronie ojczyzny, zawi¹zali skierowan¹ przeciwko Wiœniowieckiemu konfederacjê szczebrzeszyñsk¹.Wojna domowa wisia³a na w³osku, ale w koñcu - przynajmniej pozornie - dosz³o do pojednania.Wojska pod wodz¹ króla i wielkiego hetmana koronnego ruszy³y przeciwko nieprzyjacielowi, jednak¿e w drodze Wiœniowiecki poczu³ nagle dziwne bóle ¿o³¹dka.Przekaza³ naczelne dowództwo Sobieskiemu i zmar³ we Lwowie, 10 listopada 1673 roku.Dzieñ póŸniej pod Chocimiem Sobieski odniós³ nad armi¹ tureck¹ zwyciêstwo, które utorowa³o mu drogê do tronu.Zaraz po koronacji Sobieski zacz¹³ z ¿elazn¹ konsekwencj¹ d¹¿yæ do zrealizowania g³Ã³wnego celu polityki wyznawców Izydy.Przekona³ sejm do uchwalenia podatków na prawie stutysiêczn¹ armiê, po czym star³ siê z wojskami tatarsko-tureckimi pod ¯Ã³rawnem i znów zwyciê¿y³.Ale poniewa¿ wiedzia³, ¿e sama Rzeczpospolita nie zdo³a na tyle nadwerê¿yæ imperium osmañskiego, aby uda³o siê oderwaæ od niego Egipt, w nastêpnych latach zacz¹³ zabiegaæ o utworzenie ligi antytureckiej.Lecz nie znalaz³ wielu chêtnych i ostatecznie zawar³ przymierze tylko z habsbursk¹ Austri¹.Traktat przyjaŸni podpisano wiosn¹ 1683 roku, a ju¿ kilka miesiêcy póŸniej Sobieski mia³ okazjê zrealizowaæ marzenie ma³¿onki.Ruszywszy na odsiecz obleganemu przez Turków Wiedniowi, obj¹³ komendê nad po³¹czonymi wojskami polsko-austriacko-niemieckimi i w dniu 12 wrzeœnia pokona³ w wielkiej bitwie wojska tureckie pod wodz¹ Kara Mustafy.Potêga imperium osmañskiego zosta³a zachwiana, w³adca Polski zaœ okry³ chwa³¹ swoje nazwisko.Wiktoria wiedeñska umo¿liwi³a powstanie antytureckiej Œwiêtej Ligi z udzia³em Austrii, Polski i Wenecji, a tym samym zapocz¹tkowa³a z³amanie potêgi Turcji.Ju¿ po œmierci Sobieskiego, w nastêpstwie klêski pod Zent¹, Turcja przyzna³a cesarzowi prawie ca³e Wêgry, Wenecji - Moreê i Dalmacjê, Polsce - Podole i prawobrze¿n¹ Ukrainê, Rosji natomiast zapewni³a dostêp do Morza Azowskiego.W czasie kolejnej zwyciêskiej wojny z Turcj¹, zakoñczonej pokojem w Po¿arowicach, masoñscy architekci - pragn¹c uczciæ sukces - zaczêli nawet wznosiæ w Wiedniu koœció³ œw.Karola Boromeusza, przedziwn¹ budowlê z dwiema potê¿nymi kolumnami na zewn¹trz, nawi¹zuj¹cymi zarówno do kolumn sprzed Œwi¹tyni Jerozolimskiej, jak i do S³upów Herkulesa
[ Pobierz całość w formacie PDF ]