Przetacznik Gierowska Maria, Włodarski Ziemowit Psychologi

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gdyby opiek� nad t� sam� klas� obj�� po pewnym czasie nauczyciel wyrozumia�y i tolerancyjny, to wówczas obraz ten móg�by ulec zmianie, tzn.liczba uczniów w jego poj�ciu trudngych zmniejszy�aby si� znacznie.Wymagania, zw�aszcza re, które dotycz�, obyczajów"ucznia, a nie tylko jego post�pów w nauce(jakkolwiek obie te dziedziny �ci�le si� ze sob� ��cz�), zale�� te� nLm, od tego, jaki wzór osobowy ucznia, idealnego"i, przeci�tnego"aprobuje nauczyciel oraz czego oczekuje od uczniów przy podejmowaniu oddzia�ywa� wychowawczych, które maj� ich do tego wzoru przybli�y�.Subiektywizm cechuj�cy pojmowanie trudno�ci wychowawczych przez nauczycieli obserwujemy tak�e, a mo�e nawet w jeszcze wi�kszym stopniu u rodziców.Zachowanie si� dziecka jest oceniane zale�nie od postaw rodzicielskich i stylu wychowania w rodzinie, a tak�e od do�wiadczenia rodziców i ich przekonania o tym, jakie dziecko by� powinno i jakie sta� si� ma w przysz�o�ci jako cz�owiek doros�y.Znajduje to odbicie w wywiadach z rodzicami w poradniach, trudno�ci wychowawcze s� bowiem bardzo cz�stym powodem zg�oszenia si� z dzieckiem do psychologa, a gdy ten usi�uje dociec, jakie konkretnie trudno�ci wyst�puj�, uzyskuje dane niezwykle ró�norodne i o ró�nym, ci�arze gatunkowym': od drobnych k�amstw, opiesza�o�ci, oporu i niepos�usze�stwa w sprawach niewielkiej wagi, do wi�kszych wykrocze� kradzie�y i oszustw, wagarów i bójek z kolegami.Trudno�ci sprawiaj� równie� rodzicom dzieci l�kliwe i nie�mia�e, bezwolne i apatyczne, skryte i zamkni�te w sobie, izoluj�ce si� od towarzystwa rówie�ników i doros�ych, jak i na przeciwleg�ym biegunie pozostaj�ce-dzieci nadmiernie ruchliwe i �ywe, dra�liwe i nadpobudliwe uczuciowo, wpadaj�ce �atwo w z�oi�, zazdrosne Nie ma to bezpo�redniego zwi�zku z elektami wychowania.Jak stwierdzono w poprzednim rozdziale, przy autokratycznym systemie kierowania klas�, zw�aszcza je�li jest to klasa ni�sza, a autokracja �yczliwa i umiarkowana, wyniki wychowania mog� by� korzystne.i agresywne, kapry�ne i niesta�e w swych sympatiach i antypatiach, niekonsekwentne w d��eniach i ich realizacji"(Prze��cznikowa, Susu�owska, 1969 s.236).Trudno�ci wychowawcze- poj�cie naukowe czy potoczne?Ze wzgl�du na tak szeroki obszar poj�cia, trudno�ci wychowawcze"oraz na subiektywne jego znaczenie stosowanie go jako poj�cia naukowego poddawane by�o nieraz krytyce.Zarzucano m in., �e to poj�cie uwydatnia nie te w�a�ciwo�ci, jakie cechuj� rozwój czy osobowo�� dziecka, lecz jedynie fakt, �e wysi�ki wychowawcy skierowane na ukszta�towanie czy zmian� jakiego� sk�adnika lub ca�o�ci zachowania si� dziecka nie zosta�y uwie�czone sukcesem.Podkre�lano te�, �e zastosowanie tego poj�cia sugeruje zrzucanie odpowiedzialno�ci za nieskuteczno�� oddzia�ywa� wychowawczych na dziecko i na z�o"tkwi�ce w nim samym(Konopnicki, l 964).Próbuje si� czasami zast�pi� poj�cie, trudno�ci wychowawcze"poj�ciami o podobnym stopniu ogólno�ci, a mianowicie: , zaburzenia w zachowaniu"i nieprzystosowanie".Zaburzenia w zachowaniu.Przez zaburzenia w zachowaniu rozumie si� na ogó� takie daj�ce si� zaobserwowa� formy i sposoby aktywno�ci dziecka, które w jaki� sposób odbiegaj� od normy.Granice i kryteria normy s� jednak bardzo trudne do ustalenia.Je�li norm� pojmujemy w sensie statystycznym jako warto�� przeci�tn�, tj.zespó� cech charakteryzuj�cych zachowanie wi�kszo�ci jednostek w danej populacji(np.wi�kszo�ci uczniów w danym wieku i �rodowisku)to powstaj� w�tpliwo�ci metodzlogiczne dotycz�ce �cis�o�ci narz�dzi pomiaru podobnie jak to bywa przy znacznie bardziej przecie� jednorodnych wska�nikach poziomu inteligencji.Z kolei uj�cie warto�ciuj�ce zawiera wiele niejasno�ci zwi�zanych z punktem odniesienia przy kwalifikowaniu tego, co w zachowaniu si� jednostki jest normalne, a co anormalne.Dominuj� dwa stanowiska: 1)rozumienie normy jako stanu zdrowia psychicznego oraz 2)jako zespo�u zachowa� mieszcz�cych si� w granicach post�powania zgodnego ze zwyczajami, obyczajami i moralno�ci� �rodowiska, z jego systemem warto�ci i przepisami dotycz�cymi ról spo�ecznych.Poj�cie zdrowia psychicznego nie�atwo jest jednak zdefiniowa�, a ocenianie zachowa� od niego odbiegaj�cych jako szkodliwych czy niepo��danych nie zgadza si� z zasadami etyki lekarskiej nie mo�na przecie� pot�pia� czy ni�ej ocenia� kogo� tylko dlatego, �e stan jego zdrowia(w tym przypadku zdrowia psychicznego)nie jest zadowalaj�cy.Nieprzystosowanie.Drugie stanowisko w zakresie uj�� warto�ciuj�cych wi��e si� z poj�ciem nieprzystosowania i w tym kontek�cie b�dziemy je analizowa�.Poj�cie to ma równie� rozmaite odcienie znaczeniowe, zale�ne od tego, jak rozumie si� jego antonim-przystosowanie.Nie wchodz�c w zagadnienia szczegó�owe przyjmiemy najogólniejsze okre�lenie przystosowania jako ca�okszta�tu reakcji, poprzez które jednostka modyfikuje swoj� struktur� lub swoje zachowanie aby zareagowa� w odpowiedni sposób na okre�lone warunki �rodowiska lub na nowe do�wiadczenia.Przystosowanie cz�owieka przekracza ramy adaptacji biologicznej, poniewa� zachodzi w warunkach spo�ecznych.A zatem konflikty jednostki z otoczeniem spo�ecznym i niezgodno�� sposobów jej zachowania.241.242.si� ze zwyczajami przyj�tymi w danym �rodowisku i z wzorcami post�powania aprobowanymi przez grup� �wiadczy�yby o trudno�ciach przystosowawczych tej jednostki.Jednak�e rozmaite �rodowiska i kultury narzucaj� dziecku swoistewymagania i normy.Nie mo�na wi�c ustali� powszechnie obowi�zuj�cego wzorca zachowania, które by zapewnia�o wystarczaj�c� adaptacj� lub by�o typowe dla rodzajów zachowa�, jakie zawsze i wsz�dzie nale�y uzna� za przejaw niedostosowania.Ponadto wyniki licznych bada� dowodz�, �e jakkolwiek, cz�sto�� pewnych cech indywidualnych, oznak nieprzystosowania i wp�ywów �rodowiska jest znacznie wi�ksza w rozmaitych grupach dzieci nieprzystosowanych, to podobnych cech charakterystycznych nie brak tak�e u dzieci sk�din�d normalnych"(Wali, 1960, s.268).Znamienne pod tym wzgl�dem s� dane, jakie otrzyma�y J.W.Macfarlane, 1.Jlen i P.Honzig(1962)na podstawie bada� prowadzonych przez 14 lat na grupie ponad 120 dzieci.Dzieci te, nie stanowi�ce jakiej� specjalnie wyselekcjonowanej populacji, lecz uznane przez lekarzy i psychologów za zupe�nie zdrowe i normalnie si� rozwijaj�ce, przejawia�y zale�nie od wieku ró�ne trudno�ci przystosowawcze, których symptomami by�y zachowania kwalifikowane przez psychiatrów jako patologiczne.Tak np.u dzieci w wieku przedszkolnym, a potem ponownie w okresie dojrzewania rejestrowano zak�ócenia snu, impulsywno��, nie�mia�o�� i k�amstwo, natomiast wraz z wiekiem ust�powa�y czynno�ci destrukcyjne, ssanie palca, moczenie si�.Cz�stotliwo�� niektórych objawów zale�a�a od p�ci: ch�opcy przejawiali cz�ciej nadruehliwo��, agresywno��, zazdro��, sk�onno�� do k�amstwa i kradzie�y: cz�stsze u dziewcz�t by�y-ssanie palca, nadwra�liwo��, zmienno�� nastroju, nadmierna wstydliwo��.Wed�ug opinii WJJ.Walia(1960, s.269), pomi�dzy dwoma biegunami, które tworzy z jednej strony zdrowa i normalna reakcja na nacisk �rodowiska przekraczaj�cy mo�liwo�� przystosowania si� dziecka, rozwijaj�cego si� pod innymi wzgl�dami pomy�lnie, a z drugiej strony reakcja sama w sobie nienormalna jednostki o os�abionej zdolno�ci przystosowawczej z powodu poprzednich sytuacji konfliktowych, w jakich si� znajdowa�a, mieszcz� si� wszelkie mo�liwe stopnie braku przystosowania si�".G��bokie nieprzystosowanie przejawia si� w tym, �e dziecko jest ca�kowicie niezdolne do uczestnictwa w �yciu grupy i nie potrafi sprosta� wymaganiom stawianym mu przez �rodowisko.Poj�cie nieprzystosowania wywo�a�o wiele kontrowersji tak�e ze wzgl�du na niejasn� etiologi� trudno�ci adaptacyjnych.Nieprzystosowanie mo�na bowiem cz�sto uwa�a� za stan braku równowagi psychicznej, spowodowany tym, �e w toku interakcji jednostki ze �rodowiskiem to ostatnie nie zaspokaja w�a�nie rozwojowych lub indywidualnych jej potrzeb.Przewa�nie nieprzystosowanie nie powstaje w sposób nag�y, lecz narasta powoli.Zachowanie Marcfarlane, Allen, Honzig, 1962.Por [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne