[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.AleksanderSkultet urodzi³ siê w Tczewie w koñcu XV wieku."W roku 1515 zosta³ kanonikiem,a w roku 1519 równie¿ kanonikiem warmiñskim.Od tego czasu zaczyna 31 siê jegoprzyjaŸñ, a tak¿e naukowa wspó³praca z Kopernikiem.Wtedy te¿ Skultetotrzyma³ œwiêcenia kap³añskie.Jednak¿e mimo tych œwiêceñ nie tylko sam nieodprawia³ nabo¿eñstw, ale i.z innych drwi³, gdy brali na serio „s³u¿bê bo¿a"51; stanowisko koœcielne traktowa³ wy³¹cznie jako jedyn¹ w -owych czasachmo¿liwoœæ uzyskania „stypendium" na pracê naukow¹.W roku 1529Skultet ukoñczy³ pracê nad map¹ Inflant i zachêcano go, aby wspólnie zKopernikiem opracowa³ mapê Prus.Obaj interesowali siê zarówno geografi¹, jakhistori¹.Obu interesowa³ problem uporz¹dkowania chronologii.Dla Kopernikaby³o to niezbêdnym warunkiem wykorzystania danych o obserwacjach staro¿ytnychastronomów, dla Skulteta by³o to konieczne do rugowania b³êdów z prachistorycznych.Skultet iKopernik nale¿eli do tej samej „partii" na terenie kapitu³y warmiñskiej: zaGizem przeciwko Dantyszkowi.Zatarg rozpocz¹³ siê o obsadê ró¿nych stanowiskkoœcielnych, a nastêpnie rozwin¹³ siê w oskar¿enie, ¿e Skultet zaprzeczaobecnoœci Chrystusa w eucharystii.Wezwany w roku 1540 na s¹d przed króla,Skultet wyjecha³ do Rzymu, gdzie postara³ siê u audytora kameryapostolskiej o wyrok uniewinniaj¹cy (z dnia 7 kwietnia 1541 roku).Na wieœæ ouniewinnieniu Skulteta Hozjusz i Dantyszek uzyskali od króla nakazprzeprowadzenia rewizji w jego mieszkaniu, a w szczególnoœci w jego skrzyni zksi¹¿kami.Wœród ksi¹¿ek Skulteta znaleziono m.in.dzie³o heretyka HenrykaBullingera z w³asnorêcznymi podkreœleniami i uwagami Skulteta.Ksi¹¿kê tênatychmiast wys³ano do Rzymu, w rezultacie czego œwiêta inkwizycja uwiêzi³aSkulteta.W wiêzieniu siedzia³ od roku 1541 do roku 1544.Wypuszczony dziêkiinterwencji jednego z kardyna³Ã³w, Sku³tet odda³ w Rzymie do druku swoj¹ ksi¹¿kê.W czasie druku ksi¹¿ki ponownie go aresztowano — za w³asnorêcznepodkreœlenie i zaopatrzenie w aprobuj¹c¹ adnotacjê nastêpuj¹cego zdaniaBullingera o eucharystii: „Chrystusa nie ma tam w inny sposób, jak tylkosymbolicznie i na pami¹tkê"52.Kiedy ksi¹¿kazosta³a wydrukowana, Skultet z wiêzienia postara³ siê o to, aby przes³ano jedenegzemplarz królowej Bonie z proœb¹ o pomoc.Królowa przejrza³aksi¹¿kê i kaza³a do Skulteta napisaæ, ¿e odnosi siê do niego z wielk¹¿yczliwoœci¹„z powodu s³awy jego umys³u oraz postêpów, jakie uczyni³ w naukach, o czymœwiadczy przes³ana jej — i bardzo ¿yczliwie przyjêta — ksi¹¿ka (list z 26 maja1546 roku).24paŸdziernika 1546 roku Skultet wyszed³ z wiêzienia, a -jego w³oscy i polscyprzyjaciele rozpoczêli starania, by móg³ powróciæ do Polski i obj¹æ zajmowaneprzez siebie stanowiska.Przyjaciel Kopernika, szlachetny humanista biskupTydeman Gize, pos³a³ do królowej Jakuba z Allexwange, aby uzyska³ glejt dlaSkulteta.11 wrzeœnia 1548 roku Jakub z Allexwange pisa³ do Gizego, ¿e wkrótceju¿ bêdzie mo¿na przyjacio³om Skulteta i ca³ej ojczyŸnie pogratulowaæodzyskania tego dzielnego uczonego i zacnego mê¿a.Niecierpliwie te¿ czeka³a naSkulteta jego ¿ona (lekcewa¿¹c œwiêcenia kap³añskie Skultet o¿eni³ siê).Jednak¿e fanatyczny inkwizytor Hozjusz nie da³ za wygran¹ i w rezultaciejego intryg Skultetowi wytoczono nowy proces, zamykaj¹c go po raz trzeci wwiêzieniu œwiêtej inkwizycji, gdzie zmar³ — prawdopodobnie oko³o 1564 roku.***Pochwalonaprzez królow¹ Bonê ksi¹¿ka nosi³a tytu³: Chronographia sive Annales omniumfere regum, principum et potentatuum ab orde condito usque ad hunc annumDomini 1545, wydana zosta³a w Rzymie w roku 1546, liczy³a 34 karty niepaginowane i 166 stron wype³nionych zestawieniami i tablicami.Na karcie 5poda³ Skultet poczet 38 królów asyryjskich, nastêpnie babiloñskich, perskichitd.Na karcie 8 jest poczet papie¿y, przy czym papie¿ Pawe³ III figurujejako 229.Dalej mamy 106 królów szkockich, 39 królów angielskich, 36 królówwêgierskich, 26 królów polskich itd.W³aœciwaChronografia zajmuje 166 stron
[ Pobierz całość w formacie PDF ]