Frankl Viktor E. Psychoterapia dla każdego (13)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gospodarzem by�by w naszym przypadkucz�owiek jako istota w samym swoim j�drze duchowa, a zatem wolna iodpowiedzialna.Jego wolno�ci jednak nie mo�emy ju� "wstawia� dorachunku", do niej trzeba raczej apelowa�: winni�my do niejodwo�ywa� si� przeciwko pozornej przemocy dziedziczno�ci i�rodowiska, odwo�ywa� si� do nieugi�tej mocy ludzkiego ducha, jakto kiedy� nazwa�em.A cz�owiek ma t� moc.Nawet wyniki naj�ci�lejszych bada�naukowych mog�y tylko potwierdzi� istnienie nieugi�tej mocyludzkiej wolno�ci i pokaza� j� w pe�nym �wietle.Znany badaczdziedziczno�ci Friedrich Stumpfl wskaza� ju� na to, �e mimoogromnych wysi�ków badawczych psychologii g��bi, psychiatrii, nauko dziedziczno�ci i �rodowisku ich ostateczne wyniki zaisterozczarowuj�.S�dzili�my bowiem, wywodzi Stumpfl, �e dzi�ki naszymbadaniom uka�emy cz�owieka w jego zale�no�ci oraz w uwarunkowaniuprzez pop�dy, dziedziczno��, �rodowisko i anatomi� - krótkomówi�c, jako wytwór pod�o�a dziedzicznego i �rodowiska.A co nadobr� spraw� wysz�o nam z tych d�ugoletnich wysi�ków? pyta nako�cu ten uczony, aby da� zdumiewaj�c� odpowied�: - obrazcz�owieka w jego wolno�ci.Albo przyjrzyjmy si� owym bli�niakom, o których pisa� kiedy�s�awny badacz dziedziczno�ci profesor Lange.Jako tak zwanibli�niacy jednojajowi mieli oni to samo pod�o�e dziedziczne.Otó�wychodz�c z tego pod�o�a jeden z nich sta� si� nies�ychaniesprytnym i przebieg�ym przest�pc�.A co wyros�o z jego brata, cozrobi� z siebie - zwró�my uwag�: z tego samego pod�o�a? Równie� onby� niezwykle, wyrafinowanie zr�cznym, ale nie kryminalist�, leczkryminologiem.My�l�, �e ró�nica mi�dzy kryminologiem akryminalist� jest rozstrzygaj�ca, a o odmienno�ci swoich �yciowychdróg rozstrzygn�li sami ludzie i decyzja ta by�a ró�na mimo tegosamego startu.Zapami�tajmy to sobie, istnieje czynnik trzeci:poza dziedziczno�ci� i �rodowiskiem spotykamy si� z decyzj�cz�owieka, i ona wynosi go ponad zwyk�e uzale�nienie.Pozwólcie pa�stwo w ko�cu przedstawi� wypadek, który samprze�y�em.Pacjentka w najwy�szym stopniu znerwicowana opowiada mio swej siostrze bli�niaczce, znowu jedaojajowej, a wi�c o takimsamym pod�o�u dziedzicznym móg� to dostrzec nawet laik.Bo wed�ugtego, co pacjentka mówi�a, mia�y z siostr� a� do najdrobniejszychszczegó�ów ten sam charakter i te same zami�owania, czy toodno�nie do faworyzowanych kompozytorów, czy - m�czyzn.By�a tatylko ró�nica mi�dzy siostrami: pierwsza by�a w�a�nieznerwicowana, druga - po prostu �yciowo dzielna.Ale ta ró�nicadaje nam prawo do przezwyci�enia resztek fatalizmu: wiary wprzeznaczenie i sk�onno�ci do siedzenia z za�o�onymi r�kami.Jakiej�e jeszcze zach�ty nam trzeba, aby - mimo danych nam przezlos jednakowych sk�onno�ci i mimo czynników �rodowiskowych -do�o�y� wszelkich stara�, aby czy to jako wychowawcy, czy jakolekarze odwo�ywa� si�, gdzie tylko mo�na, do ludzkiej wolno�ci.Wogóle jest mo�liwe, �e sk�onno�ci dziedziczne same w sobie nieoznaczaj� jeszcze warto�ci pozytywnej czy negatywnej.Mo�e zjakiej� sk�onno�ci dziedzicznej dopiero my czynimy w�a�ciwo��warto�ciow� czy bezwarto�ciow�.Ile� s�uszno�ci mia�by wówczasGoethe, równie� z biologicznego i psychologicznego punktuwadzenia, z punktu widzenia bada� nad dziedziczno�ci�, twierdz�c wLatach nauki Wilhelma Meistra: "Od natury nie otrzymali�my �adnegob��du, który nie móg�by si� sta� cnot�, ani �adnej cnoty, któranie mog�aby sta� si� b��dem".Tyle co do problemu zale�no�ci cz�owieka od jego pod�o�adziedzicznego.Jak przedstawia si� z kolei sprawa z drugimmomentem, który ze zrz�dzenia losu podobno tak bardzo determinujecz�owieka, �e jak si� przyjmuje, prawie nie mo�e by� mowy ow�a�ciwej wolno�ci? Jak przedstawia si� sprawa z wp�ywem�rodowiska? Czy�by mia�o by� rzeczywi�cie tak, jak twierdzi� tokiedy� Zygmunt Freud: wystarczy�oby spróbowa� wystawi�równomiernie na g�ód grup� najbardziej zró�nicowanych jednostekludzkich, a im bardziej wzmaga�aby si� potrzeba po�ywienia, tymbardziej zaciera�yby si� wszelkie osobiste ró�nice, a zamiast nichobjawi�by si� jednolity p�d do zaspokojenia g�odu.Tyle Freud.Nasze pokolenie uczestniczy�o - mo�na �mia�o powiedzie�: milionamiw tym eksperymencie.Czy to w wojennych obozach jenieckich, czy wobozach koncentracyjnych.I jak przedtem s�yszeli�my z ustprofesora Stumpfla o ostatecznym wyniku bada� nad dziedziczno�ci�,tak teraz zapytajmy, z czym spotkali�my si� w ostatecznym wynikueksperymentu wojennego? Otó� wynik tych nie zamierzonych masowycheksperymentów dotycz�cych bada� nad �rodowiskiem by� taki sam.Spotkali�my si� jako �wiadkowie ponownie z pot�g� ludzkiejdecyzji.Mo�na by�o zabra� je�cowi wojennemu czy kacetowcowiwszystko - prócz jednego: pewnego stopnia wolno�ci, wolno�cinastawienia si� w taki lub inny sposób do danych, ju� wiadomychwarunków.I mo�na by�o post�pi� tak albo inaczej.Bynajmniej nieka�dego g�ód "zezwierz�ca", jak to mawia si� tak cz�sto i taklekkomy�lnie.Niektórzy m�czy�ni z g�odu prawie zataczali si�w�ród baraków i placów apelowych, a mimo to znajdowali jeszczedobre s�owo albo ostatni kawa�ek chleba dla towarzysza.Potwierdzito chyba ka�dy jeniec wojenny, który prze�y� pobyt w obozie.Niemo�e wi�c by� mowy o tym, aby niewola, obóz czy w ogólejakiekolwiek wp�ywy otoczenia z góry ju� jednoznacznie inieuchronnie determinowa�y ludzkie zachowanie.Wprawdzie wci�� te� okazywa�o si�, �e w�a�nie w sytuacjachniewoli i g�odu ludzka postawa wybitnie zale�a�a od tego, czy kto�mia� jakie� oparcie.Mówi�em ju� o tym kilkakrotnie, równie� wramach mych pogadanek radiowych, a niedawno do�wiadczenia tedoczeka�y si� potwierdzenia w raporcie ameryka�skiego psychiatryusi�uj�cego zbada� wszystkie czynniki, które podtrzymywa�ywewn�trznie i przy �yciu �o�nierzy ameryka�skich w japo�skiejniewoli wojennej.Przyczynia�a si� wi�c do prze�ycia w niewolimi�dzy innymi ta okoliczno��, �e kto� mia� pozytywne poj�cie o�yciu i �wiatopogl�d.Ostatecznie odpowiada to do�wiadczeniem�dro�ci zawartej w cytowanej ju� sentencji Nietzschego, �e ktowie, dlaczego �yje, ten zniesie te� niemal wszelkie warunki.Dotych warunków nale�y tak�e w�a�nie g�ód [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne