Stanisław Lem wiat Na Krawędzi

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jak si� zna troch� podstawy na przyk�ad fizyki cia�a sta�ego, to si� wie, jak ma�o wiemy.Richard Feynman wspomina�, �e gdy trzeba by�o stwierdzi� praktycznie, który pierwiastek poch�ania najwi�ksz� liczb� powolnych neutronów, szczególnie skutecznych w inicjowaniu zap�onu nuklearnego, to si� okaza�o, �e teoretycznie tego obliczy� si� nie da.Amerykanie brali po prostu iryd, pallad, cynk, mied� i tak dalej i sprawdzali ich przydatno�� do�wiadczalnie.W rezultacie okaza�o si�, �e pier-248wiastkiem najlepiej wyhamowuj�cym neutrony jest kadm, i dlatego zastosowano tak zwane blendy kadmowe - jeszcze si� je zreszt� stosuje.- Czyli �e szukanie sposobu na nasz� sprawn� d�ugowieczno�� tak�e odbywa� si� b�dzie raczej metodami eksperymentalnymi?- Raczej tak.Wracaj�c za� do kosmologii: wielkiemu, chocia� dosy� powolnemu zaburzeniu uleg� obraz wszech�wiata, który za moich m�odych lat wygl�da� jak gigantyczny, statyczny i ustabilizowany zegar.Teraz okazuje si� on raczej burzliwym ognistym piek�em, w którym galaktyki si� zderzaj�, supernowe wybuchaj�, i tak dalej.Wspomnia�em tu ju� o ok�adce najnowszej mojej ksi��ki, zatytu�owanej Okamgnienie - w tytule chodzi o trwanie cywilizacji ziemskiej.Zmontowali�my t� ok�adk� z dwóch zdj�� z archiwum NASA, przedstawiaj�cych Ziemi� nad horyzontem Ksi�yca.To bardzo pi�kny i poruszaj�cy widok, który spowodowa�, �e jeden z Amerykanów uczestnicz�cych w wyprawie "Apolla" nawróci� si� i przez wiele lat oddawa� medytacji.Inna rzecz, �e nie widz� wielkiej przysz�o�ci dla wypraw kosmicznych, z uwagi przede wszystkim na to, �e d�u�szy pobyt w kosmosie okazuje si� dla naszych organizmów bardzo szkodliwy.Jeste�my stworzeniami ukszta�towanymi i wyewoluowanymi na Ziemi, dlatego kosmos nam szkodzi: promieniowaniem, brakiem ci��enia, odwapnieniem ko�ci, a co najgorsze - przyspieszeniem starzenia si�, co wida� wyra�nie po rocznym ju� pobycie.Wiemy249wi�c, jak starzenie si� przyspieszy�, nie umiemy go, niestety, spowolni�.Przej�� na koniec chcia�em do rzeczy zupe�nie osobnej, a wymagaj�cej pieczo�owitej uwagi; sporo o niej ju� tu zreszt� powiedzieli�my.My�l� o najszerzej poj�tej sferze medialnej.Nie chodzi mi o dziecinady w rodzaju polowania na pornografi� tak� czy owak�.Tak si� jednak ostatnio z�o�y�o, �e mój sekretarz przez kilka dni chorowa�, i ja, poniewa� nie umiem obs�ugiwa� komputera, mia�em du�o wolnego czasu.Siedzia�em wi�c przed telewizorem i ogl�da�em programy ameryka�skie, niemieckie i angielskie.Nie mog� uwierzy�, by masowy mord, na wszystkich moich dwudziestu dwóch kana�ach nieustannie obecny, nie wp�ywa� kszta�tuj�co, czy raczej deformuj�co na umys�y m�odociane.Zastanawia�em si� te� w kategoriach bardziej ogólnych nad przebijaj�cym z ekranu ubóstwem fabularnej wynalazczo�ci.Na pocz�tku jest zawsze jaki� z�y czyn, potem dochodzi do identyfikacji sprawcy i ewentualnie jego schwytania.Dlaczego nic innego nie przychodzi wielkim imaginatorom telewizyjnym na my�l - nie wiem i zrozumie� nie potrafi�.Powo�ywanie si� na popyt publiczny niczego nie t�umaczy.Jestem przekonany, �e gdyby dozwoli� na pokazywanie w telewizji masowych gwa�tów i orgii, popyt na nie te� okaza�by si� znaczny - dot�d jednak na szcz�cie nie o�mielono si� takich numerów robi�.To mi przypomina, �e podczas choroby mojego sekretarza zadzwoni� z "Odry" Mariusz Urbanek, bym jak najszybciej wys�a� kolejny odcinek Roz-250wa�a� sylwicznych.Wyda�o mi si� wskazane, by w paru s�owach - wi�cej nie warto - wej�� na teren z wielkim nabo�e�stwem w ostatnich numerach tego miesi�cznika uprawiany; my�l� o wskrzeszeniu uczonej i �wi�tobliwej sadologii.Pewien Francuz s�usznie powiedzia�: ,,Pas mai, mais trop de merde".Jako cz�owiek, który czyta wszystko i wszystkiego jest ciekaw, mam sze�ciotomowe niemieckie wydanie wyboru pism de Sade'a, a tak�e, osobno.Filozofi� w buduarze i - po polsku ju� - 720 dni Sodomy.Nigdy jednak nie dojecha�em dalej ni� do dwudziestej której� strony ostatniego ze wspomnianych dzie�, bo ilo�ci ka�u i uryny, które tam si� z najwi�kszym smakiem spo�ywa, wyda�y mi si� ciekawe, ale wy��cznie w kategoriach psychopatologii.Koprofagia, koprolalia, koprofilia, urynolubstwo - i� tego wytwarzaj� si� odpowiednie powiewy filozoficzne, dosy� smrodliwe.Ca�e pisarstwo de Sade'a zakwalifikowa�, jak Pan Bóg przykaza�, Camus we wst�pie do Justyny:spokojnie i rzeczowo napisa� tam, �e Sade by� bardzo miernej klasy beletryst�, ale za to wielkiej klasy zwyrodnialcem.Siedzia� w Bastylii, w kamiennych murach nic jego chuci nie hamowa�o, wyobra�nia pracowa�a na pe�nych obrotach i móg� zape�nia� ca�e metry s�ynnego zwoju, na którym spisywa� Sodom�.Strasznie si� przy tym, biedak, um�czy�, i pod koniec tego ogromnego dzie�a kolejne zbrodnie jedynie streszcza�.S� teksty pornograficzne, przez które mo�na przebrn��, ale Sade to nie jest w�a�ciwie pornografia, tylko ilustracja do podr�cznika patologii seksualnej.W �yciu prywatnym nie okazywa� si� on zreszt� �wini�: swojej251te�ciowej, która pomaga�a zamkn�� go w Bastylii, w czasie rewolucji wcale nie zaszkodzi�.- Ten w�tek nie jest chyba w naszej rozmowie ca�kiem przypadkowy: w "Opowie�ci drugiego odmro�e�ca", paszkwilu na wspó�czesn� cywilizacj� Zachodu, uczyni� pan Sade'a - czy tez Zada - jej patronem.- Istotnie; zostawmy jednak nieszcz�snego markiza w pokoju, zmierza� chc� do podsumowania.Powiedzia�bym tak: te trzy wielkie dziedziny - technologia �ycia, wkraczaj�ca, niestety, inwazjami w cz�owieka, nast�pnie kosmologia z fizyk� i wreszcie �wiat medialny - wymagaj� jakich� dzia�a�, na które, prawd� powiedziawszy, nikogo nie sta�, poniewa� nad pa�stwami nie ma �adnej prawdziwej zwierzchno�ci ani instancji.Dobrze to pokazuj� sumy, jakie Ameryka winna jest Organizacji Narodów Zjednoczonych - to ju� bodaj miliardy nie zap�aconych sk�adek; ONZ niewiele znaczy.Nie t�skni� zreszt� do �wiatowego superpolicjanta, który wprowadza�by zakazy albo cenzuralne represje, marzy�oby mi si� raczej promowanie tego, co lepsze.To jednak marzenie �ci�tej g�owy.Nie wierz� te� w porzekad�o, wedle którego vox populi to vox Dei, a kiedy spo�ecze�stwo co� powie, to przemawia przez nie m�dro�� g��binna [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne