Stefan Żeromski Powieć z końca XVIII i poczštku XIX wieku

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Co� jak g�owonóg-o�miornica z kostnymi ssawkami, potworne, bez kszta�tu, zimne, o�lizg�e, opasuj�ce.Nie dawa�o si� odtr�ci� ani zedrze� z piersi.Zimny pot osiad� kroplami na czole pe�nym o�owiu, a na duszy owa tajemnicza zmaza, której �adna z pot�g nie mog�a zniweczy�.Gdy ci�ki sen zawar� powieki, i wówczas cierpienie zosta�o na piersiach.G�owonóg przemieni� si� w kobiecego trupa, w rozd�te, opuch�e, �liskie i lepkie cia�o topielicy.Straszliwe zw�oki oplot�y szyj� �pi�cego grubymi r�koma, wygni�e oczy wlepi�y si� w je-go sen, i dawno struchla�e usta przywar�y do jego ust.S�ysza� w g��bi swej duszy przemierz�y podszept mi�osny.Obudzi� si� pó�no w nocy i usiad� na po�cieli, wstrz��ni�ty czym� obcym, jakby r�k� mocnego cz�owieka.�zy p�yn�y z jego oczu, zalewa�y twarz, �zy dobywaj�ce si� z najg��bszego dna duszy.Ale zarazem wylewy ich oczyszcza�y tajemnicze, podziemne g��bie, z których pochodzi�y.Ca�e cia�o trz�s�o si�, gdy tak sp�ywa�y, podobnie jak dr�y ziemia, gdy burza w dal i noc uchodz�ca grzmi i strzela piorunami.Nagle z mroków pó�snu wywin�a si� jasna my�l, zupe�nie jak postrzegalny dla oczu, kszta�tny gzygzak �wiat�a:Có� mi to jest?Ale odpowied� nie wysuwa�a si� z ciemno�ci.Tylko nowy potok bujnych, silnych wzrusze�, niby m�oda krew z rany zadanej �egad�em zbója, sp�yn�� i obmy� twarz skryt� w d�oniach.I tak ju� prawie do samego rana trwa�o bezkszta�tne dumanie, walka nie daj�ca si� wyrazi� s�owami, jakoby zawód choroby z chorob� o ca�e bary i piersi, jakoby zapasy si�y z si��.Na podobie�stwo przelotnych ob�oków widziad�a przemierz�e obja�nia�y straszliwe dzieje tych rzeczy, spraw i ludzi, z którymi styka� si� wczoraj.Dolatywa�o do niego z pró�ni niewys�owione skowyczenie n�dz ludzkiego mot�ochu, zion�� z pojedynczych chwil wczorajszych, jak gdyby z zakl�s�ych grobów, fetor gnojowisk pod�o�ci, upadku, pomsty, zbrodni, zdychania w ha�bie.Co kiedykolwiek s�ysza� o tych sprawach, to teraz z si�� roztrzaskuj�c� g�ow� rwa�o obok, stronami.R�ce dr�twia�y z ohydy, �e si� nimi dotyka� tych ran brocz�cych sin�, zgni�� krwi�, g�owa p�on�a od my�li, których rozum, zdawa�o si�, nie by� w stanie obj�� i zmie�ci� w sobie.Nazajutrz wsta� z �ó�ka blady, zdruzgotany na duszy, sam dla siebie odmienny i niezupe�nie zrozumia�y.Oboj�tnie szed� do sali, gdzie poprzednio zasta� ksi�cia.Ju� zbli�aj�c si� do drzwi �elaznych us�ysza� rozmow�, która pod wysokim sklepieniem dono�nie si� rozlega�a.Ksi�� rozmawia� ze swoim towarzyszem, owym majorem wojsk pruskich.Obadwaj pochyleni byli nad ksi�gami wielkich rozmiarów, oprawionymi w bia�� skór�.Gdy Rafa� wszed�, na chwil� zamilkli i przerwali sw� prac�.Wojskowy, podobnie jak za pierwszym razem, skierowa� na niego swe oczy naiwne i badawcze, zdumiewaj�ce oczy olbrzymiego dziecka.Na uk�on Rafa�a odpowiedzia� przyjaznym pochyleniem wielkiej g�owy i u�miechem tak szczerym, pe�nym dobroci, zach�ty, jakiej� nie�mia�ej przychylno�ci, która narzuca� si� nie chce, lecz przyj�t� by� pragnie, �e Rafa� znowu uczu� si� wzruszonym.Tylko dzi� w daleko wi�kszej mierze.- Mia�em ju� zaszczyt-rzek� ksi�� wskazuj�c Olbromskiego oczyma - przedstawi� mego sekretarza.- A tak.Bardzo mi przyjemnie pozna� waszmo�� pana.- B�dziemy teraz mieli mo�no�� szybszego dociekania w Augustynie.- szepn�� jeszcze ksi�� jakby prosz�co.- To bardzo dobrze, osobliwie dla mnie.Wa�pan przyje�d�asz wprost ze wsi? - spyta� major.- Tak, nie by� tu wcale i nigdy.Nikogo w Warszawie nie zna.Wszak prawda?- Tak, prawda.- wyszepta� Rafa�.- Przez kilka lat sam gospodarowa�, w�asnor�cznie sia�, ora�.Wszak prawda? Take� mi wasze donosi� w li�cie?- Tak, donosi�em.Na twarzy majora za�wieci� si� u�miech dobry, g��boki, jakby do dna rozwidnia� ca�e jego cia�o.Zarazem jakie� pr�dkie zach�y�ni�cie, daj�ce si� cz�sto zauwa�y� u nie�mia�ych ch�opców, wstrz�sn�o kilkakro� jego olbrzymi�, nied�wiedzi� figur�.- Praca na zoranej roli - zacz�� mówi� g�osem wstrzemi�liwym, dopraszaj�cym si� o �askawy pos�uch - wydaje mi si� by� najwy�szym szcz�ciem, jakiego cz�owiek dost�pi�.Tak s�dz�, tak w g��bi serca mniemam.Nigdy sam nie by�em do tyla szcz�liwy, �eby tej �aski dost�pi�.Jestem �o�nierzem.Mie� w r�ku swych mo�no�� wyprowadzania z nagiej ziemi czego� tak tajemniczego, cudnego w swej budowie, w swym �yciu i �mierci, jak k�os pszeniczny, nie jest�e to by� wspó�twórc� cudu?Rafa�owi nie trafia� do przekonania ten wywód.Tote� na twarzy jego odmalowa� si� m�tny jaki� wyraz.Major nie zra�ony mówi� dalej g�osem cichym, z niemiecka akcentuj�c wyrazy i zdania:- Nigdzie pot�ga, niewys�owiona m�dro��, mi�o�� jednako zawsze silna, bez pocz�tku i ko�ca, wiekui�cie ta sama, wielki duch Budownika �wiata, nie objawia si� bardziej ni� w dojrzewaniu ziarna, w rodzeniu si� traw na ��ce, gdy przygrzeje s�o�ce wiosenne - i w umieraniu ostatniego potrawu, gdy s�oty pa�dziernika zas�ania� je zaczn�.Czy� waszmo�� kiedy widzia� tak� chwil�, czy� okiem wewn�trznym z g��bi siebie patrza� na to, jak naga ziemia dr�y pod s�o�cem, jak wody stoj�ce na niej trz�s� si� i raz w raz pol�niewaj�, a mech drobniutkiej trawy schyla si� i wa��sa za wiatrem jakoby nik�y dymek?- Widzia�em.- rzek� Rafa� ze dr�eniem.W my�li jego jak �ywa stan�a taka chwila.Zdawa�o mu si�, �e wypuk�e, przymglone oczy majora widz� t� chwil� dok�adnie, jasno, nie gorzej od niego.Jaki� nieprzyjemny l�k obszed� go dooko�a [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne