Henryk Sienkiewicz Potop

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. - Simiarum destructor! - zawo�a� drugi. - <- Victor!<- Victor! - doda� trzeci. - Gdzie tam <- Gdzie tam victor, chyba victus<- Gdzie tam victor, chyba victus! Tu Roch przyszed� znowu z pomoc� wujowi i najbli�szego pi�ci� w pier� uderzy�, aten zaraz pad�, krew ustami oddawszy.Inni cofn�li si� przed gniewem m�a, niektórzydo szabel si� brali, lecz dalszej k�ótni zapobieg�y wrzaski i strza�y dochodz�ce zestrony bernardy�skiego klasztoru.Widocznie szturm trwa� tam jeszcze w ca�ej sile is�dz�c z gor�czkowej palby muszkietowej, Szwedzi nie my�leli si� poddawa�. - W sukurs! pod ko�ció�! pod ko�ció�! - krzykn�� Zag�oba. Sam za� skoczy� do pa�acu na gór�, tam bowiem z prawego skrzyd�a wida� by�oko�ció�, który zdawa� si� gorze� w ogniu.T�umy szturmuj�cych wi�y si� pod nimkonwulsyjnie, nie mog�c dosta� si� do �rodka i gin�c bezu�ytecznie w krzy�owymogniu, bo i od Bramy Krakowskiej sypa�y si� na nich kule jak piasek. - Dzia�a do okien! - krzykn�� Zag�oba. Dzia�ek wi�kszych i mniejszych by�o w pa�acu Kazanowskich dosy�, wnet te�przywleczono je do okien; ze z�amów kosztownych sprz�tów, z podstaw pos�gówpourz�dzano lawety i po up�ywie pó� godziny kilkana�cie paszcz wyjrza�o przez pusteotwory okien ku ko�cio�owi. - Rochu! - mówi� w nadzwyczajnym rozdra�nieniu pan Zag�oba - musz� czego� znacznegodokaza�, bo inaczej przepad�a moja s�awa! Przez te ma�py - �eby je zaraza wydusi�a!- ca�e wojsko na j�zyki mnie we�mie, a cho� i mnie s�ów w g�bie nie brak, przeciewszystkim nie poradz�.Musz� t� konfuzj� zatrze�, inaczej, jak Rzeczpospolitaszeroka, za ma�piego króla mnie og�osz�! - Wuj musi t� konfuzj� zatrze�! - powtórzy� grzmi�cym g�osem Roch. - A pierwszy sposób b�dzie, i� jakom pa�ac Kazanowskich zdoby�.bo niech kto powie,�e to nie ja!. - Niech kto powie, �e to nie wuj!.- powtórzy� Roch. -.Tak i ów ko�ció� zdob�d�, tak mi Panie Bo�e dopomó�, amen! - doko�czy�Zag�oba. Po czym odwróci� si� do swej czeladzi, która ju� sta�a przy armatach. - Ognia! Szwedów, broni�cych si� z rozpacz� w ko�ciele, strach zdj��, gdy nagle ca�a boczna�ciana trz�� si� zacz�a.Na tych, którzy siedzieli w oknach, przy strzelnicachpowycinanych w murze, na za�amach wewn�trznych gzymsów, przy go��bich otworach, przezktóre strzelali do oblegaj�cych, j�y si� sypa� ceg�y, gruz, wapno.Straszliwakurzawa wsta�a w domu bo�ym i pomieszana z dymem, j�a d�awi� spracowanych ludzi.Cz�ek cz�eka nie móg� dojrze� w ciemno�ci, okrzyki: "Dusim si�, dusimsi�!", powi�kszy�y jeszcze przera�enie.A tu ko�ció� chwieje si�, trzaskmuru, spadanie cegie�, �oskot kul wpadaj�cych przez okna, d�wi�k o�owianych kratlec�cych na pod�og�, �ar, wyziewy ludzkie zmieniaj� przybytek bo�y w piek�oziemskie.Przera�eni �o�nierze odbiegaj� bramy, okien, strzelnic. Pop�och zmienia si� w sza�.Znów przera�liwe g�osy wo�aj�: "Dusim si�!powietrza! wody!".Nagle setki gardzieli poczynaj� rycze�: - Bia�� chor�giew! bia�� chor�giew! Komenderuj�cy, Erskin, chwyta za ni� w�asn� r�k�, aby j� wywiesi� na zewn�trz,wtem brama p�ka, lawa szturmuj�cych wpada na kszta�t �awicy szatanów - i nastajerze�.Cisza nagle czyni si� w ko�ciele, s�ycha� tylko zwierz�ce sapanie walcz�cych,zgrzyt �elaza o ko�ci, o kamienn� posadzk�, j�ki, chlupotanie krwi - czasem g�osjaki�, w którym nie masz nic ludzkiego, krzyknie: "Pardon! pardon!".Pogodzinie walki dzwon na dzwonnicy poczyna hucze�, i huczy, huczy - Mazurom nazwyci�stwo, Szwedom na pogrobne. Pa�ac Kazanowskich, klasztor i dzwonnica zdobyte.Sam Piotr Opali�ski, wojewodapodlaski, ukazuje si� w�ród krwawych t�umów przed pa�acem na koniu. - Kto nam przyszed� w sukurs z pa�acu? - krzyczy chc�c przekrzycze� gwar i wycieludzkie. - Ten, który pa�ac zdoby�! - mówi pot�ny m�� ukazuj�c si� nagle przed wojewod� - Ja!!! - Jak wa�ci zowi�? - Zag�oba. - <- Vivat<- Vivat Zag�oba! - rycz� tysi�ce gardzieli. Lecz straszliwy Zag�oba ukazuje krzywcem zabrukanej szabli na bram�. - Nie dosy� na tym! - wo�a - tam! do bramy! Dzia�a ku murom i na bram�, a my naprzód!za mn�! Rozszala�e t�umy rzucaj� si� w kierunku bramy, wtem - o cudo! ogie� szwedzki, zamiastsi� wzmaga�, s�abnie. Jednocze�nie g�os jaki� dono�ny rozlega si� niespodzianie z wierzcho�ka dzwonnicy: - Pan Czarniecki ju� w mie�cie! Widz� nasze chor�gwie!!! Ogie� szwedzki s�abnie coraz bardziej. - Stój! stój! - komenderuje wojewoda. Lecz t�umy go nie s�ysz� i biegn� na o�lep.Wtem bia�a chor�giew ukazuje si� naBramie Krakowskiej. Istotnie, Czarniecki przebiwszy Dom Gda�ski wpad� na kszta�t huraganu do obr�bufortecy, a gdy pa�ac Dani��owiczowski ju� by� tak�e zdobyty, gdy w chwil� pó�nieji litewskie znaki zab�ys�y od strony �wi�tego Ducha na murach, uzna� Wittenberg, �edalszy opór daremny.Mogli wprawdzie Szwedzi broni� si� jeszcze w wynios�ych domachStarego i Nowego Miasta, lecz i mieszczanie chwycili ju� za bro�: obrona musia�aby si�sko�czy� na straszliwej rzezi Szwedów, bez nadziei zwyci�stwa. Tr�bacze pocz�li tedy tr�bi� na murach i wiewa� bia�ymi chor�gwiami.Widz�c tokomendanci polscy wstrzymali szturm, po czym jenera� Loewenhaupt, w otoczeniu kilkupu�kowników, wyjecha� Bram� Nowomiejsk� i pop�dzi�, co tchu, do króla. Jan Kazimierz mia� ju� miasto w r�ku, lecz dobry pan pragn� wstrzyma� rozlew krwichrze�cija�skiej, wi�c przysta� na podawane poprzednio Wittenbergowi warunki.Miastomia�o by� oddane ze wszystkimi nagromadzonymi w nim �upami.Ka�demu Szwedowi pozwolonoby�o zabra� to tylko, co ze Szwecji ze sob� przywióz�.Za�oga ze wszystkimijenera�ami i z broni� w r�ku mia�a prawo wyj�� z miasta zabrawszy chorych i rannychoraz damy szwedzkie, których kilkadziesi�t by�o w Warszawie.Polakom, którzy przySzwedach jeszcze s�u�yli, udzielono amnestii, ze wzgl�du, �e zapewne nie by�o ju�wys�uguj�cych si� dobrowolnie. Wy��czon zosta� jeden Bogus�aw Radziwi��, na co Wittenberg zgodzi� si� tym�atwiej, i� ksi�� sta� w tej chwili z Duglasem u Buga. Warunki podpisano natychmiast.Wszystkie dzwony w ko�cio�ach pocz�y g�osi� miastu i�wiatu, �e stolica przechodzi znów do r�k prawego monarchy [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne