Ignacy Krasicki Mikołaja Dowiadczyńskiego przypadki (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Te, które ja�nie wielmo�ni waszmo�� panowie i bracia na nas w �wie�o u�o�onej instrukcji wk�adacie, powinny by� regu�� czynno�ci naszych na przysz�ym sejmie.Tym je sposobem uwa�aj�c rozumiem, �e nam nie b�dziecie mie� za z�e, mnie osobliwie, który moim i kolegi imieniem mówi� odwa�am si�, �e dla ubezpieczenia trwo�liwej, gdy o honor i cnot� idzie, czu�o�ci, niektóre w tej mierze uwagi moje prze�o��.Ten, którego ja�nie wielmo�ni waszmo�� panowie i bracia czynicie reprezentuj�cym powszechno�� ca�ego naszego województwa, osob� jest publiczn�; czynno�ci wi�c jego powinny korespondowa� reprezentacji i obowi�zkom.Zdaje mi si�, i� osoba publiczna publicznymi istotnie tylko interesami zaprz�tniona by� powinna i je�eli si� do szczególnych zni�a, czyni to naówczas, gdy prywatny interes do publicznego celu jakimkolwiek sposobem zmierza� lub kooperowa� mo�e.Ojczyzna nasza wiele ma potrzeb; �adna z nich w instrukcji �wie�o przeczytanej dotkni�ta nie jest.Przydatek: "caetera activitati ichmo�ciów pos�ów zostawujemy", mo�e by nas nie zas�oni�, gdyby�my sami z siebie wa�yli si� podawa� jakowe projekta, które by mo�e by�y krajowi zdatne, a ja�nie wielmo�nym waszmo�� panom nie podoba�y si�.Z �alem to mówi�, ale z zupe�n� konwikcj�, bom si� napatrzy� tego, jak cz�stokro� najlepsze intencje �le t�umaczone by�y, a �arliwo�� dobra publicznego ukarana dlatego, �e si� sprzeciwia�a interesom takowych obywatelów, których zysk na szkodzie publicznej zasadzony.Kiedy wi�c uk�adamy instrukcj�, wej�rzyjmy w potrzeby ojczyzny naszej, podawajmy sposoby do jej pod�wignienia i wsparcia, a rekomendacje, reparacje, kanonizacje niech potem id�.Klauzula: "etiam sub discrimine sejmu", zdaje mi si� nie tylko niepotrzebna, ale obel�ywa dla tych, których waszmo�� panowie non ad destructionem, sed ad aedificationem wysy�acie.Nie wchodz� w roztrz��nienie, czy si� zrywa� sejmy godzi, czy je wedle statutu zrywa� mo�na.Niech mi b�dzie wolno powiedzie�, i� w zerwaniu publicznych obrad takowe abusum, tak� pod�o�� i niegodziwo�� widz�, i� wzwy� wyra�on� klauzul� mam za najwi�ksze poni�enie osoby charakteryzowanej i maj�cej honor ja�nie wielmo�nych waszmo�� panów reprezentowa�.Dwa tylko punkta tycz�ce si� publicznego dobra w instrukcji naszej upatruj�: sumy neapolita�skie i góry w Olkuszu.Kilkadziesi�t podobno recesów sejmowych nie wiem, czy zdobi�, czy naprawiaj�, czyli psuj� t� powa�n� materi�.W czasie o tym przymówi� si� nie omieszkam.Gdy za� idzieo rekomendacj� wyra�onych w szczególno�ci ja�nie wielmo�nych ichmo�ciów, prosz� ka�dego, �eby mi raczy� da� not� zas�ug swoich: pokazawszy albowiem zgromadzonym stanom ich przezacne dzie�a, �mia�o si� b�d� móg� upomnie� o nadgrod�.Sko�czy�em mówi�; trwa�o przez czas niejaki milczenie; przerwa� go na koniec prezyduj�cy jegomo�� pan podkomorzy, aprobowa� celum boni publici wydawaj�cy si� przyk�adnie we mnie, �wie�o przychodz�cym do obrad publicznych.Po wielu rozmaitych dygresjach cytowa� Filipa, króla macedo�skiego, a st�d wpad�szy w pochwa�y staropolskiej cnoty rzek� z �wawo�ci�:- Tak jest, a nie inaczej, moi wielce mo�ci panowie i bracia, lepiej si� dzia�o za naszych ojców, kiedy nie je�d�ono po rozum za granic�.Póki�my si� kontentowali tym, co nam da� Pan Bóg z �aski swojej przenaj�wi�tszej, pe�no by�o w oborze i w gumnie.Teraz wszystko po modnemu, po francusku, po niemiecku, diabli wiedz� po jakiemu.Lepsze ciel�ta ni� wo�y; niech mówi�, jak chc�: jednakowo wó� wo�em, a ciel� ciel�ciem.�miech powsta� jednostajny.Jam chcia� g�os powtórnie zabra�, ale szepn�� mi do ucha pan skarbnik, mój dobry przyjaciel, �e nic nie wskóram, wszystkich obra��, a ju� w sieni rozruch mi�dzy braci�, którym powiedziano, �em ja heretyk.Przestraszony takow� nowin�, rad nierad musia�em si� �mia� z drugimi i admirowa� subtelno�� dowcipu jegomo�ci pana podkomorzego, tak doskonale utrzymuj�cego honor narodowy i cnoty pradziadów.ROZDZIA� CZTERNASTYPo szcz�liwie zako�czonym sejmiku, odpocz�wszy nieco w domu, pojecha�em na sejm, pe�en maksym patriotycznych i �arliwo�ci o dobro publiczne.Napisa�em dysertacj� o sumach neapolita�skich i gdyby by� czas wystarczy�, jecha�bym by� umy�lnie do Olkusza, �ebym pozna� oczywi�ciej po�ytek otwarcia tamtejszych kruszców.Ulokowany w Warszawie na przedmie�ciu, odebra�em wkrótce po moim przyje�dzie wizyt� jednego zacnego kawalera w Warszawie rezyduj�cego.Ten, powinszowawszy mi urz�du, ojczy�nie zacnego pos�a, obej�rza� si� na wszystkie strony i lubo�my byli sami w izbie, wzi�� mnie za r�k� i zaprowadzi� do alkierza z mistern� min�: pe�en niespokojno�ci, wyszed� stamt�d, podobno dla zlustrowania k�tów, i drzwi do sieni na klucz zamkn��.Rozumia�em, �e b�dzie prosi� o po�yczenie pieni�dzy.Wtem powróciwszy do mnie, zacieraj�c r�ce przybli�y� si� a wspi�wszy si� na nogach, poszepn�� mi do ucha:- Kochany przyjacielu! Przysi�gam, �e nie wydam, ale racz mi powiedzie�, jakiej jeste� partii.Wyszed�em mimo jego usi�owania do izby; tam gdy�my siedli, rzek�em, i� zadosy� uczyni� pytaniu jego nie zdo�am nie wiedz�c, co si� znaczy to s�owo "partia" ani jak� ma do stanu i funkcji mojej koneksj�.- Dobry obywatel - rzek�em dalej - nie upodla umys�u swego poddaniem go pod cudze zdanie.S�owo "partia" znaczy podobno z jednej strony wodzów, z drugiej partyzantów, a po prostu mówi�c, tyranów rozkazuj�cych i jurgieltowych pos�ugaczów.W kraju, gdzie pod has�em Rzeczypospolitej panuje wolno�� i równo��, nie wiem, jak mog� znale�� miejsce tak pod�e i niegodziwe sytuacje.Nadto jest zuchwa�ym, kto �mie równemu rozkazywa�; nadto pod�ym, kto dla zysku lub wzgl�dów równego s�ucha.Niech najubo�szy obywatel w obowi�zkach mnie moich o�wieci, pójd� ochotnie za jego zdaniem; ale jurgielt roczny albo wie� dana na do�ywocie nie otaksuj� sumnienia mojego.Dziwuj� si� wi�c, i�e� mi waszmo�� pan t� kwesti� zada�; s�dz� j� by� bardziej �artem ni� prawd� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

pobieranie @ do ÂściÂągnięcia @ pdf @ download @ ebook

Podobne